آخرین نسل هواپیماهای جنگنده شوروی: میگ 29 فولکروم

تالیف و ترجمه: اصغر ناصری ([e-mail])

در سال 1969 برنامه موسوم به اف ایکس نیروی هوایی ایالات متحده آمریکا برای ساخت یک جنگنده برتری هوایی پیشرفته در اخبار عمومی جهان انعکاس یافت. این برنامه در سال 1972 منجر به ساخت جنگنده برتری هوایی مک دانل داگلاس اف ا5 ایگل شد که مهمترین جنگنده نسل چهارم به شمار می رود. با ظهور این جنگنده در اوج جنگ سرد، مقامات شوروی دریافتند که در رقابت صنایع هوایی نظامی از آمریکا به میزان قابل توجهی عقب افتاده اند.

در این زمان پیشرفته ترین جنگنده های روسیه عبارت بودند از جنگنده بال متحرک میگ 23 و شکاری بلندپرواز میگ 25. هر دو این جنگنده ها متعلق به نسل سوم جنگنده های شکاری محسوب می شدند و قابلیت دستیابی به برتری هوایی در نبرد با جنگنده پیشرفته ای چون اف ا5 ایگل را نداشتند.

 

بالا: میگ 23   پایین: میگ 25

در پاسخ به این نیاز مبرم، دولت مردان شوروی برنامه PFI را به اجرا گذاردند که هدف آن دستیابی به یک جنگنده پیشرفته قابل رقابت با غرب بود. مشخصات اعلام شده به صنایع هوافضای شوروی بسیار جاه طلبانه بود و شامل یک جنگنده همه منظوره با مانورپذیری بالا و کارکرد خوب در بردهای بلند و کوتاه، بالای 2 ماخ سرعت پرواز و سلاح های سنگین بود. طراحی آیرودینامیکی این هواپیما توسط مجتمع معروف تساگی (TsAGI) با همکاری شرکت سوخوی انجام گرفت.

لیکن در سال 1971 مطالعات جدید لزوم تقسیم این طرح به دو قسمت را الزام کردند: جنگنده سبک وزن مانند اف 16 فالکون آمریکا و جنگنده سنگین قابل رقابت با اف 15 ایگل.

نتیجه این طرح دو جنگنده جدید بود: میگ 29 برای جنگ های هوایی در محدوده برد رادار و جنگنده بسیار بزرگتر سوخوی 27 برای نفوذ عمیق به پایگاه های هوایی دشمن. 

میگ 29 فولکروم 

طراحی آیرودینامیکی مجتمع تساگی شوروی شکل کلی تمام جنگنده های مدرن دهه ١٩٨٠ شوروی سابق و پس از آن روسیه را تعریف نموده است. بدین ترتیب میگ ٢٩ شباهت زیادی به سوخوی ٢٧ دارد با این تفاوت مهم که ٣٥ درصد از سوخوی ٢٧ کوچکتر است. بدنه آن بطور عمده از آلومینوم و مواد کمپوزیت ساخته شده است. در زمان خود این جنگنده اولین هواپیمایی بود که می‌توانست مانور بسیار پیچیده کبرای پوگاچف را انجام دهد. 

پوگاچف خلبان بزرگ سوخوی بود که برای اولین بار این مانور را انجام داد. در طی این مانور هواپیما با زاویه حمله منفی به جلو حرکت می کند که با توجه به سوی نیروی پیشرانه هواپیما کاری غیرممکن به نظر می رسد. 

  

میگ ٢٩ جنگنده ای است بسیار چابک با سرعت دور زدن بالا که می تواند در برابر شتاب جاذبه 9g مقاومت کند. این جنگنده برخلاف سوخوی ٢٧ دارای سیستم کنترل تمام الکترونیکی (fly-by-wire( نیست و از کنترل های هیدرولیکی و یک خلبان اتوماتیک استفاده می کند. موتورهای جت توربوفان کلیموف آر دی ٣٣ قدرت بسیار بالایی در اختیار این هواپیما قرارمی دهند. 

تاریخچه عملیاتی 

میگ ٢٩ نیاز به خلبان های تعلیم دیده و تعمیر و نگهداری قابل ملاحظه ای دارد. به همین دلیل سابقه عملیاتی آن آمیزه ای از موفقیت وشکست است. نیروی هوایی هند سرمایه گذاری وسیعی روی این جنگنده نموده و به همین دلیل موفق ترین کاربر این هواپیما بوده است. لیکن کشورهای عراق، اریتره و یوگسلاوی در بهره گیری از این هواپیما چندان موفق نبوده‌اند: 

•  در طی جنگ کوزوو ٦ میگ ٢٩ ارتش یوگسلاوی توسط اف ١٥ ایگل های آمریکا و اف ١٦ های ناتو سرنگون شدند.
• در طی ١٩٩١ جنگ خلیج فارس آمریکا علیه عراق، ٥ میگ ٢٩ عراقی توسط اف ١٥ های آمریکایی سرنگون شدند.

برای مطالعه بیشتر به منبع زیر مراجعه نمایید: 

http://en.wikipedia.org/wiki/Mikoyan_MiG-29