کنترل پرواز در هواپیما

برای کنترل هواپیمای در حال پرواز، خلبان از سطوح کنترل پرواز استفاده می نماید. سطوح کنترل پرواز شامل انواع زیر هستند: 

  

1. آیلیرون ها

در هر طرف بال یک آیلیرون (Aileron) قرار دارد. با چرخاندن اهرم پرواز به سمت چپ و راست این سطوح به حرکت در می‌آیند.  

حرکت آیلیرون ها شکل بال را عوض کرده و در یک طرف انحنای بیشتری بوجود می‌آورد. در نتیجه در سمتی که آیلیرون به بالا خم شده نیروی پسای (drag) بیشتری به سمت پایین بوجود آمده و بطور عکس در سمت مقابل نیروی بالابرنده بیشتر می‌شود. در نتیجه هواپیما به پهلو می چرخد. 

آیلیرون ها با قطعه متحرک شکان عمودی (رادر) بطور هماهنگ حرکت کرده و باعث چرخش هواپیما می شوند. این موضوع به گردش سرپیچ یک خودرو می ماند. اگر جاده شیبی به جهت مرکز انحنای جاده داشته باشد، بطوری که خودرو در هنگام گردش به پهلو خم شود، دور زدن آسانتر صورت می‌گیرد. 

 

گردش هواپیما به پهلو برای دور زدن آسانتر 

عملی که هواپیما به هنگام حرکت دادن آیلیرونها انجام می دهد غلتش یا roll نام دارد. 

 

2. رادر 

رادر (Rudder) یک سطح کنترلی روی دم است. 

خلبان با فشار روی پدالهای رادر آنرا به حرکت در می‌آورد. با فشار دادن پدال چپ رادر به سمت چپ چرخیده و دم به سمت راست حرکت می کند. فشار روی پدال راست عکس این واکنش را بدنبال دارد. 

حرکت رادر باعث گردش نوک هواپیما به چپ یا راست می شود. 

حرکت رادر باعث عملی به نام Yaw می شود. 

3. بالابرها (Elevetors) 

بالابرها روی دم های افقی قرار دارند. حرکت دادن بالابر باعث بالا یا پایین رفتن نوک هواپیما می‌شود و صعود یا نزول هواپیما را موجب می‌شود. 

خلبان با کشیدن اهرم پرواز به سمت خود یا هل دادن آن به جلو باعث حرکت بالابرها می شود. 

حرکت دادن بالابرها باعث بالا و پایین رفتن دم شده و نوک هواپیما نیز از این حرکت تبعیت می کند. 

حرکتی که هواپیما به هنگام جابجایی بالابر انجام می دهد Pitch نام دارد.  

   

سه حرکت چرخشی یک هواپیما

منبع اصلی: 

1. http://www.aviatorwebsite.com/education/control-surfaces.php 

2. http://quest.arc.nasa.gov/aero/virtual/demo/aeronautics/tutorial/