جنس ایرانی بخریم یا جنس چینی؟

هر ماه یکی دوبار برای خریدن یک اسباب بازی ارزان قیمت برای دخترم سری به فروشگاه بزرگی که بر سر راهم تا خانه قرار دارد می زنم. یک غرفه اسباب بازی فروشی و یک غرفه نوشت افزار دو محلی است که معمولا برای یافتن اسباب بازی دلخواه جستجو می کنم. اغلب والدین وقتی در غیاب فرزند خود برای خرید اسباب بازی می روند سعی می کنند از نگاه کودک درون خود به اسباب‌بازی ها کمک کنند و با شناختی که از فرزند خود دارند وسیله ای مورد علاقه او بیابند. آن شب در لحظات پایانی کا فروشگاه، برای خرید یک پازل یا جورچین رفته بودم. 

در غرفه نوشت افزار خانم فروشنده با صبر و حوصله چند نوع پازل برایم آورد. قصد اولیه ام این بود که جنس ایرانی بخرم به همین دلیل انواع پازل های ایرانی را با دقت بررسی کردم. سازندگان آنها خیلی سعی کرده بودند که نوآوری بخرج داده و چیز جدیدی ارائه کنند. ولی علیرغم کیفیت خوب بسته بندی نتوانستند نظرم را جلب کنند. 

علت این بود که طراحان این نمونه ها در مسیر ابتکار و نوآوری خیلی از فرمول های جذاب قدیمی و سنتی فاصله گرفته بودند و چیزی تولید کرده بودند که جذابیت چشمی نداشت. به عنوان مثال یکی از آنها عبارت از جور کردن فطعات شکل های هندسی و دیگری جور کردن شکل حیوانات مختلف در قاب های مجزا و کوچک بود که بین آنها را فضای سفید و سردی پر می کرد. 

با اکراه یکی از آنها را انتخاب کردم. قیمت 13 هزار و پانصد تومان. داشتم از کیفم پول بیرون می آوردم که سمت دیگر غرفه و طبقه بالای یکسری قفسه توجهم را جلب کرد. یک سری پازل ساده تر و زیباتر که شبیه همان پاز های قدیمی بود که سی و چند سال پیش با پول توجیبی خودمان دانه‌ای سه تومان (سه تا تک تومانی!) می خریدیم. منتهی کمی با رنگ و لعاب بیشتر. با ذوق یکی از آنها را برداشته و به خانم فروشنده نشان دادم. گفتم من این را می برم. مطمئنم دخترم بیشتر از این خوشش می آید. قیمت: 10 هزار تومان. و متاسفانه ساخت کشور چین! 

مشکل از چیست؟ چرا سازندگان ایرانی از سنتهای قدیمی اینقدر راحت فاصله گرفته و در عوض چینی ها درک بهتری از ذایقه ایرانی پیدا کرده اند؟ 

پاسخ این سوالها را شاید نتوان بسادگی یافت. 

مورد دیگر. سری به بازار کتابهای کودکان بزنید. به نظر می رسد برای تالیف متن داستانی آنها نویسنده شاید نیم ساعت نیز وقت صرف نکرده باشد. نقاشی ها نیز تماما فاقد عمق و روح هستند.  راستی مگر استادان بزرگی مانند پرویز کلانتری شاگردان شایسته ای که جانشین آنها باشند تربیت نکرده‌اند؟