دنیای علم و تکنولوژی

دنیای علم و تکنولوژی

اخبار و مقالات مربوط به دنیای علم و تکنولوژی ترجمه شده از منابع معتبر
دنیای علم و تکنولوژی

دنیای علم و تکنولوژی

اخبار و مقالات مربوط به دنیای علم و تکنولوژی ترجمه شده از منابع معتبر

ریشه کلمه تکنولوژی

تالیف: اصغر ناصری


تکنولوژی (technology) به معنای بکاربردن دانش علمی برای مقاصد عملی بویژه در صنعت است. این واژه را می توان به عنوان شاخه ای از دانش بشری که به مهندسی یا علوم کاربردی می پردازد نیز معنی کرد.


واژه تکنولوژی اولین بار در سال 1859 در ادبیات علمی وارد شده است. ریشه شناسی آن ما را به دوران یونان باستان میرساند:


tekhne (هنر، پیشه) + logia (مطالعه، شناخت) -- > tekhnilogia (پرداختن نظام مند به موضوعی)


در زبان فارسی این واژه به فناوری ترجمه می شود که معادل دقیق تر آن فن شناسی است. لیکن هیچکدام معنای دقیق تکنولوژی را نمی رسانند زیرا فناوری یا فن شناسی معنای کاربرد عملی را بخوبی نشان نمی دهد.


منبع:

Online Etymology Dictionary

ریشه شناسی واژه telematics

واژه telematics به شاخه ای از فناوری اطلاعات اطلاق می شود که به انتقال و پردازش اطلاعات از راه دور توسط فناوری بیسیم اختصاص دارد. این واژه از ترکیب telecommunication و informatics ساخته شده است.


در زبان فارسی امروزین مشکلی جدی در رابطه با معادل سازی و همگام شدن با شتاب توسعه تکنولوژی در جهان وجود دارد. تنها موسسه ای که هم اکنون معادلی برای این واژه وضع کرده موسسه ملی استاندارد ایران است که در سند زیر معادل        دور‌ ورزی را برای این واژه بکار برده است:


http://www.isiri.org/portal/files/std/ISIRI-ETSI%20EN%20301%20091-2.PDF


گرچه معادل زیبا و شیوایی نیست لیکن گسترش کاربرد آن می تواند به آشنایی گوش مخاطب با این معادل جدید کمک کند. بویژه اینکه معادل دیگری برای این واژه در دسترس نیست.

چند لطیفه انگلیسی

گردآوری و ترجمه: اصغر ناصری


یکی از روشهای موثر یادگیری زبان انگلیسی، خواندن متن های اصلی است. متن هرچه جذاب تر باشد، انگیزه بیشتری برای خواندن در انسان ایجاد می کند. لطیفه ها علاوه بر شاداب ساختن ما، دربردارنده بخش مهمی از فرهنگ هر ملت هستند. در این مقاله تعدادی لطیفه انگلیسی همراه با ترجمه آنها ارائه می شود. یکی از تمرینهای خوب برای تقویت زبان انگلیسی، بخاطر سپردن متنهای انگلیسی اصلی است.


(ممکن است بعضی از این لطیفه ها در مقیاس ما ایرانیها بی مزه باشد!)


A: Doctor, will I be able to play the piano after the operation?
B: Yes, of course.
A: Great! I never could before! 

- دکتر، من می توانم بعد از عمل جراحی پیانو بزنم؟

= بله، البته.

- عالی است! قبلا نمی توانستم اصلا پیانو بزنم!

A: I'm in a big trouble!
B: Why is that?
A: I saw a mouse in my house!
B: Oh, well, all you need to do is use a trap.
A: I don't have one.
B: Well then, buy one.
A: Can't afford one.
B: I can give you mine if you want.
A: That sounds good.
B: All you need to do is just use some cheese in order to make the mouse come to the trap.
A: I don't have any cheese.
B: Okay then, take a piece of bread and put a bit of oil in it and put it in the trap.
A: I don't have oil.
B: Well, then put only a small piece of bread.
A: I don't have bread.
B: Then what is the mouse doing at your house?! 

- عجب گرفتاری شدم ها!

= مگه چی شده؟

- یک موش توی خانه ام آمده.

= خب. یک تله موش بگذار.

- تله موش ندارم.

= خب یکی بخر.

- پول ندارم!

= من تله موش خودم را به تو می دهم.

- خیلی عالی است!

= فقط باید کمی پنیر داخل تله بگذاری تا موش به طرف آن بیاید.

- اما من که پنیر ندارم!

= خیلی خب. یک تکه نان بردار رویش کمی روغن بمال و داخل تله قرار بده.

- روغن ندارم!

= خب! فقط یک تکه نان توی تله بگذار.

- نان هم ندارم.

= بگو ببینم اصلا این موش توی خانه تو دنبال چه می گردد؟!


A: Did you hear that a baby was fed on elephant's milk and gained twenty pounds in a week.
B: That's impossible. Whose baby?
A: An elephant's. 

- شنیدی یه بچه ای شیر فیل خورده و روزی ده کیلو وزنش زیاد شده؟

= نه! غیر ممکنه! بچه کی؟

- بچه یه فیل!


منبع:

Jokes in English for the ESL/EFL Classroom



ریشه کلمه امپاس

تالیف: اصغر ناصری


واژه امپاس در زبان عامیانه ما زیاد بکار می رود و منظور از آن گرفتار شدن در وضعیتی است که برون رفتی بر آن متصور نیست، یا به عبارتی گیر کردن در تنگنا.


این واژه های عجیب و غریبی که گاه در زبان عامیانه (و اغلب توسط سریالهای تلویزیونی) باب می شود بیشتر از زبانهای بیگانه وام گرفته شده است. نزدیکترین کلمه به این واژه Impasse انگلیسی است که به معنی تنگنا و بن بست می باشد. اگر مایل هستید ریشه این کلمه را در زبان انگلیسی بدانید، در گوگل وارد کنید:

impasse etymology


موتور جستجوی قدرتمند گوگل اطلاعات کاملی در مورد ریشه شناسی این کلمه ارائه می کند:



همانطور که دیده می شود این کلمه ریشه فرانسوی داشته و از ترکیب پیشوند متضاد ساز im و  passer به معنی عبور کننده ساخته شده است. نمودار انتهایی نیز نشان می دهد که استفاده از این کلمه در انتهای قرن بیستم افزونی یافته است. اطلاعات دیگری که می توان از این تصویر دریافت این است که واژه مزبور در نیمه قرن نوزدهم میلادی وارد زبان انگلیسی شده است.


آیا مترجم های خودکار ابزار مناسبی برای ترجمه هستند؟

آموزش زبان خارجی از دیرباز در کشور ما با نواقص عمده ای روبرو بوده است. شاهد این مدعا این است که دانش آموزانی که در کلاسهای آموزش زبان در موسسات خصوصی حضور نمی یابند، پس از هفت سال مطالعه زبان در دوره های راهنمایی و دبیرستان قادر به تکلم حتی یک جمله طولانی به زبان انگلیسی نیستند. علت اصلی در روش سنتی آموزش زبان است که بین این درس با سایر دروس ماند ریاضی یا جغرافیا تفاوتی قایل نمی شود. 

 

با این همه بسیاری از منابع علمی به زبان انگلیسی هستند و دانشجو پس از ورود به دانشگاه ناگزیر به استفاده از آنهاست. برخی دانشجویان برای انجام تکالیف درسی و تحقیق هایی که استاد بر عهده آنها گذارده است از مترجم های آنلاین ماند Google Translator استفاده می کنند. اما آیا این مترجم ها ابزار مناسبی برای ترجمه دو زبانه هستند؟

 

زبانهایی ماند فرانسه، آلمانی و انگلیسی در رده زبانهای هند و اروپایی قرار می گیرند که ساختاری نسبتا مشابه دارند. مترجم های آنلاین در ترجمه بین این زبانها از قابلیت کافی برخودارند و محصول خروجی آنها قابل فهم است. به مثال زیر توجه کنید: 

 

Ich sprang aus dem Bus, bevor er und hielt begann auf der Straße.

 

این جمله مرکب آلمانی به معنی زیر است: 

 

قبل از اینکه اتوبوس بایستد از آن به بیرون پریده و بسوی پایین خیابان براه افتادم. 

 

ترجمه آن به انگلیسی در Google Translator بصورت زیر در می آید: 

 

I jumped off the bus before it stopped and started on the road.

 

ترجمه مناسب تر به انگلیسی بصورت زیر است: 

 

I jumped off the bus before it stopped and began walking down the street. 

 

اما ترجمه آن به زبان فارسی بصورت زیر می شود: 

 

من شروع به پریدن کرد اتوبوس و شروع به قدم زدن در خیابان است

 

همانطور که توجه می کنید کاملا نامفهوم است. وضعیت در مورد پاراگراف های طولانی تر از این هم بدتر است. 

 

توجه داشته باشید که Google Translator تنها به درد ترجمه کلمات و عبارت های کوتاه می خورد. بنابراین تنها راه ترجمه مناسب به زبان فارسی، آموختن عمیق زبان انگلیسی و مطالعه متن های خوب فارسی است.