آزمایش ساده و جالب: فرو رفتن نی در سیب زمینی

گردآوری و ترجمه: اصغر ناصری

آزمایش علمی ساده زیر با هدف نشان دادن تاثیر نیروی هوای فشرده طراحی شده است و مخاطب آن می تواند دانش آموزان ابتدایی باشد.

برای این آزمایش یک عدد سیب زمینی و دو یا چند عدد نی نیاز داریم. مراحل آزمایش بشرح زیر است:

1. ابتدا سیب زمینی را با یک دست و نی را لای انگشتان دست دیگر می گیریم به طوری که سوراخهای انتهای نی باز باشد. سپس با نوک تیز نی ضربه ای به پوست سیب زمینی می زنیم. نی یا می شکند یا فقط خراشی بر سطح سیب زمینی ایجاد می کند.

2. بار دوم نی سالم دیگری را می گیریم و این بار با انگشت شست انتهای بالایی نی را مسدود می کنیم. سپس در همین حال ضربه ای به روی سیب زمینی می زنیم. خواهیم دید که نی مقدار قابل توجهی در سیب زمینی فرو می رود. دلیل چیست؟

در حالت دوم هوا داخل نی به دام می افتد. وقتی با نی به سیب زمینی ضربه می زنیم، هوا داخل نی فشرده شده و باعث استحکام نی می شود. در نتیجه نی مانند مته ای فلزی به داخل سیب زمینی فرو می رود!

منبع:

http://www.sciencekids.co.nz/experiments/stabapotato.html

ریشه کلمه امپاس

تالیف: اصغر ناصری

واژه امپاس در زبان عامیانه ما زیاد بکار می رود و منظور از آن گرفتار شدن در وضعیتی است که برون رفتی بر آن متصور نیست، یا به عبارتی گیر کردن در تنگنا.

این واژه های عجیب و غریبی که گاه در زبان عامیانه (و اغلب توسط سریالهای تلویزیونی) باب می شود بیشتر از زبانهای بیگانه وام گرفته شده است. نزدیکترین کلمه به این واژه Impasse انگلیسی است که به معنی تنگنا و بن بست می باشد. اگر مایل هستید ریشه این کلمه را در زبان انگلیسی بدانید، در گوگل وارد کنید:

impasse etymology

موتور جستجوی قدرتمند گوگل اطلاعات کاملی در مورد ریشه شناسی این کلمه ارائه می کند:

همانطور که دیده می شود این کلمه ریشه فرانسوی داشته و از ترکیب پیشوند متضاد ساز im و  passer به معنی عبور کننده ساخته شده است. نمودار انتهایی نیز نشان می دهد که استفاده از این کلمه در انتهای قرن بیستم افزونی یافته است. اطلاعات دیگری که می توان از این تصویر دریافت این است که واژه مزبور در نیمه قرن نوزدهم میلادی وارد زبان انگلیسی شده است.

یک آزمایش جالب در شیمی: خمیر دندان فیل

ترجمه و گردآوری: اصغر ناصری

یک استوانه مدرج بزرگ (مثلا 500 میلی متری) برداشته و حدود 50 میلی لیتر پروکساید هیدروژن 30 درصد در آن بریزید. به اندازه یک سرنگ مایع ظرفشویی به آن اضافه کنید. استوانه مدرج را روی یک سینی بزرگ قرار دهید. یک فنجان چای خوری پودر یدید پتاسیوم به آن بیافزایید و عقب بایستید. تصویر متحرک زیر نتیجه را نشان می دهد (تا باز شدن تمامی فریم ها صبر کنید).

چه اتفاقی افتاده است؟ واکنش زیر این تجزیه شیمیایی را فرموله می کند:

2 H₂O₂(aq) O₂(aq) + 2 H₂O(aq)

در حقیقت شما با واکنش تسریع شده تجزیه پروکساید هیدروژن به اکسیژن و آب سر و کار دارید. ستونی از کف و حبابهای اکسیژن از استوانه بیرون می زند. درست مانند خمیر دندانی که از لوله بیرون بزند.

پس یدید پتاسیوم در واکنش بالا چه نقشی دارد؟ یدید پتاسیوم نقش کاتالیزور را دارد و در تجزیه شیمیایی بالا وارد نمی شود.

این آزمایش کمی خطرناک است. پروکساید هیدروژن 30 درصد می تواند سوزاننده باشد. بنابراین از عینک و دستکش استفاده کنید.

منبع:

http://antoine.frostburg.edu/chem/senese/101/redox/faq/elephants-toothpaste.shtml

نمایشگاه آینده چاپ سه بعدی در لندن

اخبار علمی

نمایشگاه 3D: printing the future هشتم اکتبر 2013 در موزه علوم لندن گشایش یافت. افزایش دسترس پذیری و کاهش قیمت فناوری چاپ سه بعدی باعث انقلابی در نوآوری شده است. از تجهیزات پزشکی تا هنرهای زیبا همه جا روی آوری به این فناوری جدید دیده می شود. این فناوری مهندسین طراح و سازندگان را قادر به جامه عمل پوشاندن به ایده هایی می کند که با روشهای سنتی ساخت و تولید قابل تحقق نیستند.

آدرس وب سایت موزه علوم لندن: http://www.sciencemuseum.org.uk

ایوان دیویس گزارشگر معروف به یک مدل سه بعدی از خویش می نگرد. در هنگام ساخت مدل دست او بر اثر سقوط صدمه دیده بود.

یک پرینتر سه بعدی در حال ساخت مدل یک آدمک. در این نمایشگاه بیش از 600 شی از اندامهای مصنوعی تا اشیای هنری و قطعات هواپیما که به روش چاپ سه بعدی تهیه شده بودند، به نمایش گذارده شده بود. 

مجموعه ای از قطعات تولید شده به روش چاپ سه بعدی

به باور کارشناسان، فناوری چاپ سه بعدی در آینده ای نزدیک چهره صنعت ساخت و تولید را از اساس دگرگون خواهد ساخت.

بسته شدن وب سایت سازمان ناسا

اخبار علمی - مهرماه 1392

تعطیلی دولت فدرال آمریکا در پی ناکامی دولت اوباما در به تصویب رساندن لایحه بودجه، باعث تعطیلی تمامی وب سایت های دولتی شده است. از این میان برای مشتاقان علم و فناوری تعطیلی وب سات سازمانی مانند ناسا بیشتر د خور توجه است. اگر در این رورها آدرس www.nasa.gov را در مرورگر خود وارد کنید چنین صفحه ای را خواهید دید که حاکی از تعطیلی این وب سایت دارد: