بازدیدی کوتاه از باغ وحش خرم آباد

بر فراز کوه مدبه که به نام بام خرم آباد معروف است باغ وحشی احداث شده که گونه هایی کمیاب از حیوانات را در خود جای داده و به تازگی محل تفرج گردشگران قرار گرفته است. روز دوازدهم فروردین 1391 بخت با ما یار بود که فرصت بازدید از این محل مصفا که برای رسیدن به آن باید از جاده ای پیچاپیچ و شیب دار عبور کرد، برایمان پیش امد. دو کودک همراه ما از دیدن حیوانات وحشی که عبارت بودند از شیر، خرس، گرگ، میمونهای زروس و چند حیوان دیگر براستی به وجد آمده بودند.    

اما حیوانی که توجه خود مرا بیشتر جلب کرد گاو سیستانی غول پیکری بود که شاید دو متر ارتفاع داشت. تصمیم گرفتم در اولین فرصت درباره این نژاد جالب توجه تحقیق مختصری بنمایم و آنچه در زیر می‌خوانید مختصری است درباره این حیوان نیمه وحشی سرزمین ایران. 

گاو سیستانی گاوی نیمه وحشی از تیره گاو زبو  می‌باشد. آثار به دست آمده از حفاری ها و اکتشافات باستانی در شهر سوخته نشان می دهد که 2500 سال قبل از میلاد مسیح در این منطقه گاو سیستانی زیست می‌کرده است. بدلیل عدم اصلاح و نوع نگهداری آن هنوز خصوصیات نیمه وحشی در این نژاد مشهود است ولی خصوصیاتی مانند مقاومت به بیماری‌ها و تغییرات جوی و نیز کم توقعی این نژاد در کنار قابلیت پرواربندی در این نژاد قابل توجه می باشد. با توجه به 8 سال خشکسالی مداوم و خروج بی رویه گاوهای سیستانی برای پرواربندی به مناطق دیگر خطر انقراض این نژاد بومی و مستعد کشور وجود دارد. به طوری که تعداد گزارش شده این گونه از یک میلیون و چهارصد هزار در سال 1356 به حدود صد هزار در سال 1385 کاهش یافته است.

تیمور لنگ در کتاب منم تیمور جهان گشا عنوان می دارد که (هنگامی که در سیستان فرود آمدیم، مردمانی بلند قامت یافتیم که شتران را استاده سوار می کردند و بدون مهار سوار بر گاوانی بزرگ جثه میشدند که باآنها از در صلح آمدیم ). این نژاد از گاو شاخ ندارند و دارای کوهان هستند و به آنها گاو کوهان دار هم گفته می شود. 

خصوصیات رفتاری منحصر به فرد این نژاد هم دال بر باستانی و تاریخی و کهن بودن آن است.این نژاد نیمه و حشی است در حالی که فقط گاوهایی که در اسپانیا برای بازی به کار برده می شوند تمام وحشی اند و دیگر گاوها آرامند. اما این گاوها نه وحشی اند نه آرام. 

این نژاد به دلیل نیمه وحشی بودنش همیشه با گاوهای دیگر از نژاد خود درگیر و درحال مبارزه است. لگد هایی که گاو سیستانی می زند خیلی خطرناک تر از لگد دیگر نژاد هاست چرا که نژاد های دیگر فقط از پشت لگد می زنند اما این نژاد می تواند به هر سمتی لگدی مرگبار بزند. این گاو ها فقط به گوساله خود شیر میدهند و این نشان بارز دیگری بر وحشی بودن آنهاست. وحشی چون یک ببر یا یک بز کوهی...چرا که فقط به زندگی حیوانی خو دارند و زیاد با انسانها حال نمی‌کنند.   

منابع:

http://www.aminnoura.net/the-news/71-sistan-cow-1.html 

http://www.sistaniha.info/showthread.php?tid=97