واکسن های در دست توسعه بیماری کووید 19

30 مهرماه 1389

گردآوری و ترجمه: اصغر ناصری ([e-mail])

حدود 9 ماه از شیوع گسترده بیماری کووید 19 می گذرد و در طی این مدت ویروس کرونا تمامی سرزمین های مسکونی کره زمین را درنوردیده و بیش از 41 میلیون انسان را در سراسر جهان مبتلا ساخته است. بیش از 1 میلیون و 130 هزار نفر نیز در اثر این بیماری مرموز جان خود را از دست داده اند. کووید 19 همچنان می تازد و علاوه بر تهدید جوامع بشری اقتصاد کشورهای مختلف را نیز در هم کوبیده است. جدول زیر آمار ابتلا و مرگ و میر در ده کشور آسیب دیده جهان از کووید 19 را نشان می دهد.

تنها امید بشر برای کنترل این پاندمی، دستیابی به یک واکسن موثر است که ایمنی کافی در انسان تولید کند. تاکنون بیش از 150 واکسن ویروس کرونا در سراسر جهان در دست توسعه است و امیدها برای به بازار رساندن یکی از آنها جهت غلبه بر این بحران جهانی بالاست. دولت آمریکا وعده داده است تا ژانویه 2021 سیصد میلیون دوز از یک واکسن موثر و ایمن را به شهروندان خود عرضه کند. سازمان بهداشت جهانی نیز در حال هماهنگ سازی تلاشهای جهانی برای توسعه یک واکسن است و چشم به ارائه 2 میلیارد دوز از آن تا انتهای 2021 را دارد.

معمولا 10 تا 15 سال طول می کشد تا یک واکسن به بازار عرضه شود و کوتاهترین زمان در این مورد به واکسن اوریون در دهه 1960 باز می گردد که چهار سال بطول انجامید. یک واکسن باید از سه مرحله آزمون بالینی بگذرد تا موسسات قانونگذاری اجازه تولید و توزیع آن را بدهند. این کار فرایندی طولانی است. تولید و توزیع واکسن نیز ممکن است به موانع مهمی بربخورد.

با توجه به این نیاز مبرم، توسعه دهندگان واکسن فرایند بالینی واکسن کرونا را با اجرای همزمان مراحل آزمون بالینی را تا حد امکان فشرده کرده اند. دولت ترامپ به سازمان غذا و دارو فشار می آورد که عرضه واکسن را تا 1 نوامبر امسال انجام دهد لیکن تحقق این امر بعید به نظر می رسد.

در این مقاله برخی واکسن های در دست توسعه در سراسر جهان معرفی می شود.

1. Novavax

این شرکت آمریکایی پروتئین های شاخک های ویروس کرونا، یعنی همان بخشی را که ویروس با استفاده از آن به سلولهای بدن میزبان می چسبد با استفاده از مهندسی زیستی شبیه سازی کرده و آن را با یک ذره نانو ترکیب کرده است. تزریق این ماده به بدن تولید بیماری نکرده لیکن موجب تحریک دستگاه ایمنی بدن و تولید پادتن می شود. واکسن در دو مرجله به فاصله 21 روز به بیمار تزریق می شود. این واکسن ایمن بوده و باعث شده افراد دریافت کننده مقدار زیادی پادتن در بدنشان تولید شود.

2. Moderna Therapeutics

این واکسن برپایه تزریق تکه هایی از ماده وراثتی ویروس به بدن انسان عمل می کند. این ماده وراثتی پروتئین های ویروسی (RNA های پیغام بر) تولید می کند که تقلید کننده عمل ویروس کرونا هستند و دستگاه ایمنی بدن را تحریک می کنند. از این فناوری تاکنون برای هیچ بیماری استفاده نشده است. این واکسن در دو ئوز به فاصله چهار هفته تزریق می شود. مادرنا وارد مرحله سوم آزمایش این واکسن بر روی 30 هزار نفر شده است و تا ابتدای 2021 امیدوار است 500 میلیون دوز از این واکسن را تولید کند.

3. Pfizer

غول دارویی فایزر در مشارکت با بیون تک آلمان یک واکسن مبتنی بر mRNA ساخته اند که بر روی 44 هزار داوطلب در سراسر جهان در حال آزمایش است. فایزر یک قرارداد 2 میلیارد دلاری با دولت آمریکا بسته است که تا انتهای 2021 حدود 1.3 میلیارد دوز از این واکسن تامین کند. نتایج اولیه نشان داده اند که این واکسن تولید پادتن ها و پاسخ سلولهای T خاص پروتئین ویروس کرونا را در بدن موجب شده است.

 برای مطالعه مطلبی کاملتر به لینک زیر مراجعه کنید:

https://www.nationalgeographic.com/science/health-and-human-body/human-diseases/coronavirus-vaccine-tracker-how-they-work-latest-developments-cvd/