گردباد های یان (Typhoon Haiyan) یکی از بزرگترین و نیرومندترین گردبادهای ثبت شده در تاریخ بوده است. این گردباد سه و نیم برابر نیرومندتر از گردباد مخوف کاترینا در سال 2005 بود که حدود 1833 نفر در آمریکا کشته بجای گذاشت. این گردباد طوفانی با سرعت 240 کیلومتر در ساعت ایجاد کرد که سراسر فیلیپین را در نوردید و به مدت یک دقیقه حتی سرعت آن به 315 کیلومتر در ساعت رسید که در تاریخ سابقه نداشته است.
تایفوون یا گردباد مداری از تنزل فشار در سطح اقیانوس شروع شده و باعث مکش هوا از اطراف به دور ستونی از هوای کم فشار می شود. های یان چهارمین گردبادی است که در عرض کمتر از یکسال سواحل فیلیپین را مورد تاخت و تاز قرار میدهد. بسیاری از دانشمندان بر این باورند که گرمایش جهانی و تغییرات به وجود آمده در آب و هوای کره زمین در نتیجه فعالیت صنعتی انسان و تخریب فضای سبز، عامل اصلی در ایجاد چنین گردبادهای هولناکی است.
تصویر زیر مسیر حرکت گردباد های یان را نشان می دهد.
رنگ های بکار رفته در این تصویر به قرار زیر هستند:
- رنگ آبی پر رنگ تنزل فشار مداری
- رنگ آبی کم رنگ طوفان مداری با سرعت حداکثر 120 کیلومتر در ساعت
- رنگ زرد کم رنگ تا زرد پر رنگ گردباد از رده اول تا سوم با سرعت از 120 تا 200 کیلومتر در ساعت
- رنگ قهوه ای گردباد با سرعت 250 کیلومتر بر ساعت (رده 4)
- رنگ قرمز گردباد با سرعت بیشتر از 250 کیلومتر بر ساعت از رده 5
- رنگ سبز وضعیت نامعلوم
منبع: http://en.wikipedia.org/wiki/File:Haiyan_2013_track.png
برای اطلاعات بیشتر به منابع زیر مراجعه شود: