پارامترهای مهم مطالعه بیماری های مسری

در مطالعه میزان خطرناک بودن یک بیماری عفونی مانند ویروس کرونا از سه پارامتر کمی و کیفی استفاده زیادی می‌شود. این سه پارامتر عبارتند از:

1. بیماری کویید 19 تا چه اندازه مسری است؟ نرخ انتقال یا عدد بازتکثیر اصلی (R_o) که نشان می دهد یک فرد مبتلا بطور متوسط چند نفر دیگر را می تواند آلوده سازد. این عدد تخمینی برای سرعت انتشار ویروس در یک جمعیت نیز محسوب می شود. اگر این عدد کوچکتر از 1 باشد، بیماری مسری بتدریج ناپدید خواهد شد. هنوز در مورد R_o بیماری کووید 19 توافق جمعی بدست نیامده لیکن سازمان جهانی بهداشت آن را عددی بین 1.4 و 2.5 تخمین می زند. برخی مطالعات این عدد را تا 3.5 نیز بالا برده اند. بنابراین بیماری کووید 19 بدون اتخاذ اقدامات اساسی برای کنترل آن، بطور خود بخود از میان نخواهد رفت.

2. نرخ مرگ و میر (CFR=Case Fatality Rate) یا میزان کشندگی که تعداد تلفات بیماری بخش بر تعداد کل مبتلایان است. بدن دانستن تعداد کل مبتلایان نمی توان در مورد عدد دقیق این پارامتر اظهار نظر کرد و این امر مستلزم ابداع روشهای دقیق و فراگیر آزمایش افراد است.. در تا نیمروز 30 مارس 2020 تعداد مبتلایان ثبت شده در سراسر جهان 723869 و تعداد تلفات 34000 تخمین زده شده است. بنابراین نرخ تلفات حدود 4.7 درصد است. لیکن از آنجایی که حدود هشتاد درصد مبتلایان تنها علایم خفیفی از خود بروز داده و اغلب برای آزمایش مراجعه نمی کنند، ممکن است تعداد مبتلایان در سراسر جهان حدود پنج برابر این مقدار یا 3.5 میلیون نفر باشد که نرخ تلفات را به حدود 1 درصد کاهش می دهد. این عدد آخر مورد توافق بسیاری اپیدمولوژیست های مطرح است.

3. دوره نهفتگی ویروس. نشانه های ویروس کووید 19 ممکن است طی دو روز یا حداکثر 14 روز ظاهر شوند. در طی این دوره ویروس مسری است و می تواند به افراد دیگر منتقل شود لیکن فرد مبتلا نشانه هایی از خود بروز نمی دهد.

خطر اصلی ویروس از کدام ناحیه است؟

پاسخ دیرهنگام سیاستمداران به همه گیری ویروس جدید و تاخیر در اجرای مقررات قرنطینه و فاصله گذاری اجتماعی، باعث شد اهریمن مخوف کووید 19 از درون چراغ بیرون آید و اکنون تمامی مرزهای دنیا را در هم نوردیده است. زیان اقتصادی این بیماری می‌تواند به تریلیون ها دلار بالغ شود. هم اکنون چشم انداز آینده بیماری ناروشن است و سناریوهای پیش بنی شده از محو شدن بیماری در چند ماه آینده تا ابتلای 5 میلیارد نفر در سراسر دنیا را در بر می‌گیرند. اگر بدترین سناریوها اتفاق افتد آنگاه بشر با تهدیدی جدی برای بقای خود بر روی کره خاکی مواجه خواهد بود و نه تنها اقتصاد و عرصه های مختلف جوامع بشری، بلکه بقای کل  نوع انسان به خطر خواه افتاد. تنها امید این است که جهش ویروس در جهت کاهش سرایت و عفونی بودن آن، نسل بشر را از این بلای هولناک نجات دهد.

منابع مورد استفاده در تالیف این مقاله:

1. COVID-19 Coronavirus Pandemic, Last updated: March 30, 2020, 08:06 GMT, https://www.worldometers.info/coronavirus/

2. Understanding the Economic Shock of Coronavirus, Harvard Business Review, https://hbr.org/2020/03/understanding-the-economic-shock-of-coronavirus

رفتارهای غذایی عجب چینی ها و نقش آن در شیوع ویروی کرونا

قبل از بسته شدن بازار مرکزی حیوانات زنده در شهر ووهان که نقطه صفر شیوع ویروس کرونا محسوب می‌شود، در این بازار انواع حیوانات نامتعارف از مار گرفته تا گربه های زباد (civet cats) به عنوان ماده غذایی به فروش می رفت. اولین مورد ابتلا به ویروس کرونا در این بازار در تاریخ  مشاهده شد و تاکنون این ویروس بیش از 650 هزار تن از مردم دنیا را آلوده ساخته و یکی از فجیع ترین بیماری های عالم گیر تاریخ بشریت را موجب شده است.

یک دکه دار چینی در حال آماده کردن غذای قورباغه

نخستین افراد مبتلا معمولا در این بازار کار کرده یا نزدیکی آن زندگی می کردند. متخصصان بر این باورند که جهش ویروس از حیوان به انسان در این بازار رخ داده است. بازار در اواخر دسامبر توسط مقامات محلی بسته شد و از آن زمان تحت نظارت ماموران امنیتی قرار دارد.

در این بازار طبق مشاهدات میدانی حدود 100 نوع حیوان زنده از روباه گرفته تا توله گرگ و گربه زباد نقاب دار بفروش می رفت. به باور سازمان جهانی بهداشت ویروس سارس از طریق خفاش به گربه های زباد منتقل شده و به انسان جهش یافته بود. این اتفاق در استان گوآنگ دونگ نزدیک هنگ کنگ روی داده و در سالهای 2002 تا 2003 موجب ابتلای 8098 نفر و مرگ 774 تن شده بود.

پرورش حیوانات وحشی در اسارت برای مقاصد تجاری امری مجاز در چین بشمار می رود لیکن شرکتهای دخیل در این کار باید یک مجوز از مقامات استانی دریافت کنند. گرچه بازار مرکزی شهر ووهان به نام بازار اغذیه دریایی نامیده می‌شود، لیکن فروش حیوانات زنده در آن امری متداول است.

به گفته شای ژنگ لی، پژوهشگر موسسه ویروس شناسی آکادمی علوم چین واقع در ووهان، مشکل اصلی به رفتار غذایی مردم چین باز می گردد نه به خود حیوانات وحشی. ساده ترین راه برای پیشگیری از بیماری های عفونی دورماندن از حیات وحش و ممانعت از امتزاج حیوانات اهلی با موجودات وحشی در مناطق زندگی انسان است.

مردم چین غذا را به عنوان نیاز اصلی خود می دانند زیرا قحطی همواره تهدید بزرگی بوده و بخش غیرقابل فراموشی از حافظه تاریخی ملت چین است. در حالی که تغذیه فردی برای بیشتر چینی ها دشواری بشمار نمی رود، خوردن غذاهای عجیب و غریب یا اندامهای حیوانات نادر به معیاری برای شخصیت برای برخی از افراد تبدیل شده است. طبق یک نظر سنجی که در سال 2006 انجام شد 30 درصد از 24000 فرد مورد مصاحبه قرار کرفته در 16 شهر چین از حیوانات وحشی تغذیه می کردند.

منبع:

https://www.bangkokpost.com/world/1842104/why-wild-animals-are-a-key-ingredient-in-chinas-coronavirus-outbreak

چیزهایی درباره ویروس کرونا که نمی‌دانیم

حدود سه ماه از گزارش اولین مورد ابتلا به ویروس جدید کرونا در چین می گذرد و دانشمندان و کارشناسان بهداشت عمومی حقایق زیادی در مورد این ویرس فرا گرفته اند. لیکن هنوز پرسش های مهمی وجود دارند که پژوهشگران، پزشکان و نیز سیاست گذاران و اقتصاددانان در پی پاسخ آنها هستند:

این ویروس تا چه اندازه مسری است؟

بر طبق نظر سازمان جهانی بهداشت (WHO) این ویروس از طریق قطره های کوچک موجود در سرفه یا عطسه فرد مبتلا به دیگران منتقل می شود. این ویروس می‌تواند چندین روز بر روی سطوح باقی بماند. بنابراین علاوه بر استنشاق مستقیم ویروس، ممکن است با لمس سطوح آلوده و سپس لمس بینی، دهان یا چشمان به این ویروس مبتلا شوید. شواهدی در مورد انتقال ویروس از طرق مدفوع فرد بیمار نیز وجود دارد که هنوز تایید نشده اند.

تاکنون چندتن از مردم دنیا به این ویروس مبتلا شده اند و چه تعداد نشانه های ابتلا را از خود بروز داده‌اند؟

طبق آمارهای رسمی تاکنون 664,731 تن از مردم دنیا به این ویروس آلوده شده و از این میان حدود 142,427 نفر بهبود یافته و 30,892 نفر نیز درگذشته‌اند (29 مارس 2020).  برخی پژوهشگران تخمین زده اند که تا 80 درصد مبتلایان به ویروس تنها نشانه های ملایمی از خود بروز می دهند و ممکن است حتی از بیماری خود باخبر نشوند. این امر تعداد واقعی مبتلایان را به حدود 3 میلیون نفر می رساند.  برای رسیدن به عدد دقیقتر نیاز به کیت های آزمایش سریعتر و دقیق تر داریم.

آیا افراد جوانتر کمتر به این بیماری دچار می شوند؟

افراد کهنسال و افراد دارای بیماری های زمینه ای مانند ناراحتی قلبی، آسم، فشار خون بالا و دیابت در معرض خطر بیشتری هستند. اما میزان آسیب پذیری جوانان هنوز بدرستی معلوم نشده است.

آیا امکان ابتلای دوباره افراد وجود دارد؟

مواردی از احتمال ابتلای دوباره افراد ظاهرا بهبود یافته وجود دارد لیکن بیشتر دانشمندان بر این باورند که این موارد ممکن است عود کردن دوباره بیماری باشد. ممکن است بیماری احساس کند حالش بهتر شده و آزمایش ویروس در بینی و گلوی او منفی شود در حالی که ویروس جای دیگری در بدن او باقی مانده است. افرادی که کاملا بهبود یافته اند دارای آنتی بادی هایی در بدن خود هستند که آنها را از ابتلای دوباره مصون می دارد. لیکن مدت دوام آنتی بادی ها در بدن برایمان نامعلوم است.ممکن است جهش ژنتیکی ویروس افراد قبلا مصون شده را دواره مبتلا سازد.

بیماری عالم گیر کووید 19 تا چه زمانی بطول خواهد انجامید؟

هیچکس جواب این پرسش را نمی داند. مدت قرنطینه افراد در شهرها و زمان ابداع واکسن یا داروی موثر بر علیه بیماری از عوامل تعیین کننده هستند. در استان هوبی چین که قطب شیوع بیماری بوده، زندگی به روال عادی برگشته است. باید دید آیا این امر موجب آغاز موج جدیدی از همه گیری می شود یا خیر.

آیا میزان در معرض قرارگیری در برابر ویروس تعیین کننده شدت بیماری فرد است؟

ویروسها به بدن فرد وارد شده، سلولها را آلوده ساخته و آنها را به کارخانه هایی برای تولید میلیونها کپی از خود تبدیل می کنند. بنابراین تعداد ذرات ویروس که در ابتدا وارد بدن می شود تاثیر کمی بر حجم نهایی ویروس در سیستم بدن دارد. در عین حال، در معرض قرارگیری مداوم احتمال اینکه بالاخره ویروس وارد بدن شود را افزایش می دهد.

منبع:

https://japantoday.com/category/features/health/explainer-what-we-don%E2%80%99t-yet-know-about-the-coronavirus

با استفاده از کامپیوتر شخصی خود به جنگ با ویروس کرونا ملحق شوید.

ساینس نیوز، 25 مارس 2020

ماندن در خانه تنها راه مبارزه با ویروس کرونا نیست.

صدها هزار داوطلب از سراسر دنیا، کامپیوترهای شخصی خود را به یک شبکه وسیع ملحق ساخته اند که ابرکامپیوتری مجازی به نام Folding@home می سازد. این پروژه که از توان محاسباتی جمع سپاری (crowdsourcing) برای اجرای شبیه سازی پروتئین ها اسفاده می کند ابزار نیرومندی در خدمت پژوهشگرانی است که بر روی بیماری کووید 19 مطالعه می کنند.... ادامه خبر

همه گیری ویروس کرونا کی و چگونه خاتمه می یابد؟

ساینس نیوز – 24 مارس 2020

با غرق شدن جامعه بشری در چالش عالم گیر ویروس کرونا، یک پرسش اساسی باقی می ماند: عالم گیری ویروس کرونا و فاصله گیری اجتماعی کی و چگونه خاتمه می یابد؟

هیچکس پاسخ این سوالات را با اطمینان کافی نمی داند. بیشتر متخصصان می گویند ما فرصت مهار ویروس را مانند آنچه درباره سارس و مرس اتفاق افتاد از دست داده ایم. بدین معنا که کووید 19 با ما باقی خواهد ماند و عالم گیری این بیماری تنها با ایمنی جمعی (herd immunity) خاتمه می یابد.

ایمنی جمعی به معنای نسبتی از یک جمعیت است که باید در برابر یک بیماری ایمنی یابند تا همه گیری خاتمه یابد. نسبت دقیق آن، به میزان آلوده کنندگی بیماری بستگی دارد که توسط عدد بازتکثیر اصلی R_o تعیین می شود.

وقتی یک ویروس جدید ظهور می کند، هیچکس در برابر آن ایمنی ندارد. یک ویروس بشدت مسری مانند کروناویروس می تواند مانند آتش در جنگل بسرعت سرایت کرده و تعداد زیادی را مبتلا سازد. اما به محض ایمنی یافتن افراد ویروس به دیوارهای ایمنی برخورد کرده و همه گیری فروکش می کند. دانشمندان به این نقطه، آستانه ایمنی جمعی می‌گویند.

تخمین های جاری نشان می دهند که R_o بیماری کووید 19 عددی بین 2 و 3 است. بدین معنا که هر فرد مبتلا به کووید 19 بطور متوسط 2 یا سه نفر دیگر را مبتلا می سازد. بنابراین ایمنی جمعی حدود یک سوم تا دوسوم جمعیت دنیا است. به عبارتی جمعیتی بین 2.5 تا 5 میلیارد نفر از مردم دنیا باید آلوده شوند تا ایمنی جمعی حاصل شود.

دانشمندان هنوز نمی دانند افراد مبتلا شده به کووید 19 و سپس بهبود یافته تا چه حد ایمن باقی می مانند لیکن بنظر می رسد بسادگی دوباره مبتلا نمی شوند.

اینکه اجازه داده شود ویروس بسرعت در میان جمعیت شیوع یابد سریعترین راه رسیدن به نقطه ایمنی جمعی است لیکن هزینه این راهبرد می تواند کمرشکن باشد. برای مثال در صورت پیاده شدن این راهبرد در کشوری 80 میلیون نفری، حدود یک درصد یعنی 800 هزار نفر از آنان خواهند مرد. علاوه براین، از دست رفتن شمار زیادی از کادر درمانی ممکن است برای مدت طولانی نظام درمانی کشور را به زانو درآورد.

فاصله گیری اجتماعی و قرنطینه جوامع از سرعت انتشار ویروس می کاهد لیکن زمان رسیدن به ایمنی جمعی را نیز طولانی تر می سازد. در این فاصله ممکن است واکسن مناسبی برای بیماری یافت شود که بتوان به کمک آن بسیاری از افراد جامعه را در برابر بیماری ایمن ساخت. بدین ترتیب با استفاده از واکسیناسیون به نقطه ایمنی جمعی خواهیم رسید و از شدت تلفات به میزان زیادی کاسته می شود. تخمین زده می شود که فاصله گیری اجتماعی حداقل به یک تا سه ماه وقت نیاز دارد تا آثار آن در کاهش انتشار بیماری پدیدار شود. منبع:

https://www.sciencenews.org/article/covid-19-when-will-coronavirus-pandemic-social-distancing-end