گیج‌های فشار و کلاس‌های درستی آن‌ها

یک گیج فشار لوله بوردون (bourdon tube) یک ابزار اندازه گیری مکانیکی فشار است که بدون نیاز به هیچ نیروی برقی می تواند فشار را بخواند. این ابزار بطور معمول برای اندازه گیری فشار از 0.6 تا 7000 بار (8 تا 10000 پی اس آی) بکار می رود. متداول ترین نوع گیج فشار است و به علت صحت و دقت (تکرارپذیری) بالای آن توسط صنایع مختلف بکار می رود. گیج های فشار بوردون برای محیط های مایع یا گازی و برای کاربردهای خلاء، فشار کم یا بالا مناسب هستند.

دانلود متن مقاله

دوره آنتروپوسین چیست؟ آیا دوره انقراض بشر آغاز شده است؟

تاریخ سیاره زمین به یک سری سلسله مراتبی از قطعات کوچکتر زمانی تقسیم می شود که از آن به عنوان مقیاس زمانی زمین شناسی یاد می‌گردد. این تقسیمات بر اساس سلسله مراتب عبارتند از ائون (eon)، دوران (era)، دوره (period)، دور (epoch) و عصر (age). این واحدها بر اساس لایه های سنگی زمین یا چینه ها (استراتا) و فسیل هایی که در آنها یافت می شوند، رده بندی شده اند. از بررسی این فسیل ها دانشمندان رابطه ای میان سن هر لایه و نوع فسیل های یافت شده در آنها کشف کرده اند. به این گونه مطالعات چینه شناسی گفته می شود.

بطور رسمی دور جاری که در آن بسر می بریم هولوسین نامیده می شود که 11700 سال پیش پس از آخرین عصر یخبندان بزرگ شروع شده است. لیکن دور آنتروپوسین (Anthropocene) نامی غیر رسمی است که برای توصیف جدیدترین دوره در تاریخ سیاره زمین بکار می رود، یعنی زمانی که فعالیت نوع بشر شروع به تاثیرگذاری عمده بر اقلیم و زیست بومهای سیاره نمود. این واژه در سال 200 توسط پاول کروتزن شیمی دان و یوگن استورمر زیست شناس متداول شد.

در مورد آغاز این دوره اختلاف نظر وجود دارد. گروهی آن را از سال 1945 می دانند که انسان اولین بمب اتمی را آزمایش نمود و اثرات رادیواکتیو حاصل از آن در نمونه های خاک سراسر دنیا یافت شدند. در سال 2016 گروه کاری آنتروپوسین به این توافق دست یافت که سال آغاز این عصر را 1950 بدانند، یعنی زمانی که شتاب فعالیت های انسانی تاثیر گذار بر کل کره زمین آغاز گشت.

سیاره زمین حدود 4.5 میلیارد سال قدمت دارد و انسانهای مدرن (هوموساپی ینس) حدود 200 هزار سال است که پدیدار شده اند. در همین مدت کوتاه نسبت به عمر کره زمین، فعالیت های انسان سامانه های فیزیکی، شیمیایی و زیستی سیاره ای را که وجود خود ما و تمامی گونه های زنده بدان وابسته است، بطور بنیادین تغییر داده است. انتشار دی اکسید کربن، گرمایش جهانی، اسیدی شدن اقیانوس ها، تخریب زیستگاه ها، انقراض گونه ها و استخراج گسترده منابع طبیعی از علایم این تاثیرگذاری عمده بر سیاره مسکونی هستند.

از مهمترین علایم عصر آنتروپوسین، به هم خوردن تعادل طبیعی آب و هوا است. پس از آخرین عصر یخبندان هوای سیاره زمین بطور نسبی گرم و پایدار بوده است. هم اکنون روشن است که اقلیم سیاره دیگر پایدار نیست و گرم شدن زمین سرعت گرفته است. دانشمندان هم اکنون توافق دارند که علت اصلی این پدیده فعالیت انسانی و مصرف بی رویه انرژی است.

تغییرات اقلیمی مخرب در درازمدت می تواند محیط کره زمین را برای زندگی انسان نامساعد سازد. کاهش بارندگی در سراسر دنیا، امواج گرمایی بی سابقه اخیر و خشک شدن رودهای بزرگی که هزاران سال جاری بوده اند از نشانه های ترسناک تغییرات اقلیمی است که در چندسال اخیر شدت گرفته اند.

هم اکنون پرسش بزرگی در برابر دانشمندان قرار گرفته است: آیا امیدی برای نجات نوع بشر وجود دارد؟

در همین رابطه بخوانید:

منابع:

https://education.nationalgeographic.org/resource/anthropocene

https://www.nhm.ac.uk/discover/what-is-the-anthropocene.html

انتشار اولین تصویر از یک سیاره خارج از دستگاه خورشیدی توسط تلسکوپ فضایی جیمز وب

تلسکوپ فضایی جیمز وب ناسا اولین تصویر مستقیم از یک سیاره خارج از دستگاه خورشیدی را ثبت کرد. این سیاره که HIP 65426 b نامیده می‌شود یک غول گازی است بنابراین نمی‌تواند میزبان حیات فرازمینی باشد. سیاره مزبور در فاصله 355 سال نوری از زمین قرار دارد (هر سال نوری تقریبا 10 هزار میلیارد کیلومتر است!) و اولین بار در سال 2017 کشف شده است. این غول پازی 12 بار جسیم تر از برجیس (مشتری) است و در فاصله 15 میلیارد کیلومتری ستاره خود به دور آن می گردد.

به گفته ناسا تلسکوپ جیمز وب می تواند جزئیات دقیق تری از جرم و سن این سیاره فراهم کند. ستاره شناسان عمر این سیاره را 15 تا 20 میلیون سال تخمین می زنند که در مقایسه با سیاره زمین ما با عمر 4.5 میلیارد سال بسیار جوان بنظر می آید.

مشاهده مستقیم سیارات خارجی بسیار دشوار است زیرا در مقایسه با ستاره خود بسیار کم نورتر هستد. فون پیشرفته عکسبرداری مادون قرمز و پردازش تصویر برای حذف نور ستاره اصلی باعث شده دانشمندان بتوانند تصویر مستقیم سیاره را قابل دریافت کنند. جیمز وب با بهره گیری از دوربین ها و فیلترهای پیشرفته خود، قابلیت ستاره شناسان در شناسایی سیارات خارجی را بسیار افزایش داده است.

منبع:

https://news.yahoo.com/nasas-james-webb-telescope-snaps-212539785.html

بهرام: سیاره سرخ

بهرام یا مریخ (Mars) چهارمین سیاره از خورشید یک دنیای خشک و سنگی است که رنگ قرمز نمادینش برای آن نام سیاره سرخ را به ارمغان آورده است. بهرام در طول تاریخ انسان را به تخیل واداشته است و امروزه بیش از هر جسم دیگری در دستگاه خورشیدی مورد کاوش قرار گرفته و سیاره گردها و مدارگردهای متعددی آن را برای شواهد حیات در گذشته و حال مورد جستجو قرار داده اند.

بهرام با چشم غیرمسلح در آسمان شب زمین قابل مشاهده است. مارس نام خود را از خدای رومی جنگ گرفته زیرا رنگ سرخ آن با جنگ و نزاع مترادف دانسته شده است.

این سیاره سنگی دارای قطر 6794 کیلومتر یعنی تقریبا نصف زمین است. پوسته بهرام 10 تا 50 کیلومتر ضخامت دارد و بیشتر از آهن، منیزیوم، آلومینیوم، کلسیوم و پتاسیوم تشکیل شده است. زیر این پوسته یک جبه سنگی به ضخامت 1240 تا 1880 کیلومتر است که یک هسته چگال ساخته شده از آهن، نیکل و گوگرد با شعاع 1500 تا 2100 کیلومتر را احاطه می کند.

 

سیاره گرد Preservance از دوربین دوتایی خود برای گرفتن این تصویر از تپه سانتا کروز در فاصله 2.5 کیلومتری خود استفاده کرده است.

سطح سنگی مریخ از گرد و خاک، صخره ها و دره های متعددی پوشیده شده است. یک اتمسفر نازک بهرام را احاطه می کند که فظار آن 1000 برابر کمتر از فشار هوا در سطح دریای زمین است. اتمسفر بهرام از 95 درصد دی اکسید کربن، 3 درصد نیتروژن و مقادر کمی اکسیژن، مونواکسید کربن، بخار آب، متان، سایر گازها و گرد و غبار تشکیل شده است. این غبار به آسانی با وزش باد در سراسر بهرام پراکنده شده و به آسمان آن یک رنگ قهوه ای مایل به زرد می دهد. کاوشگری که توسط امارات متحده عربی ساخته شد در سال 2022 شفق های عظیم و زیبایی پیرامون بهرام کشف کرد که نیمی از سیاره را دور زده بودند.

مکان بهرام در دستگاه خورشیدی اندازه ها مطابق مقیاس واقعی نیست.

بهرام در فاصله تقریبی 228 میلیون کیلومتری به دور خورشید می گردد. روز بهرام 24.6 ساعت زمینی طول می کشد و 669.6 روز طول می کشد تا بهرام یکبار به دور خورشید بگردد. تمایل مداری بهرام نیز بسیار شبیه سیاره ما حدود 25 درجه است، یعنی بهرام فصل هایی مانند زمین را تجربه می کند.

بهرام دو قمر کوچک شبیه سیب زمینی به نامهای فوبوس و دیموس دارد. فوبوس 22.2 کیلومتر و دیموس 12.6 کیلومتر قطر دارد. هردو احتمالا سیارکهایی بوده اند که اسیر میدان گرانشی بهرام شده اند. شکل زیر کاوشگرهایی را نشان می دهد که تاکنون برای بهرام ارسال شده اند.

کاوشهای اخیر ثابت کرده اند که حدود 2 میلیار سال قبل اقیانوسها و رودخانه هایی بر سطح سیاره سرخ وجود داشته اند.

مرتفع ترین کوه در دستگاه خورشیدی در سیاره بهرام (مریخ- مارس) واقع شده است. این کوه المپوس مونز نامیده می شود و ارتفاعی حدود ۲۴ کیلومتر دارد که سه برابر کوه اورست سیاره زمین است. علاوه بر ارتفاع بسیار زیاد این کوه عرصه بسیار وسیعی را اشغال کرده و ۵۵۰ کیلومتر پهنا دارد. شیب این کوه بسیار کم بوده و تنها حدود ۲ تا ۵ درجه است. این کوه یک آتشفشان سرپوشیده است که از خروج گدازه ها تشکیل شده است.

تصویری خیره کننده از آسمان شب بهرام از دید دوربین سیاره گرد پریزروانس - به علت اتمسفر نازک و نبود غبار جوی و نور مزاحم شهرها مانند سیاره زمین، آسمان شب بهرام بسیار پرستاره تر و خیره کننده تر است. قلب کهکشان راه شیری در تصویر دیده می شود.

مجموعه مقالات درباره سیارات دستگاه خورشیدی

- سیاره تیر یا عطارد

- برجیس: شاه سیارات

- کیوان: حقایقی درباره سیاره حلقه دار

- سیاره شگفت انکیز اورانوس

- نپتون: دورترین سیاره از خورشید

پرجرم ترین ستارگان شناخته شده عالم

یکی از مهمترین مشخصات یک ستاره، جرم آن است. جرم برخی از ستارگان تنها کسری از جرم خورشید است در حالی که برخی از آنها برابر صدها خورشید ما جرم دارند. نکته مهم این است که پرجرم ترین ستاره ها لزوما بزرگترین آنها نیستند. رابطه میان جرم و اندازه یک ستاره به مرحله تکامل آن بستگی دارد.

علم ستاره شناسی به ما می گوید که حد نهایی جرم بیشتر ستارگان 120 برابر جرم خورشید ماست. فراتر ازاین حد یک ستاره نمی تواند پایداری خود را حفظ کند. لیکن ستارگان شناخته شده ای وجود دارند که جرم آنها بسیار فراتر از این مقداراست. هرچه جرم ستاره ای بیشتر باشد فشار و دما در مرکز آن در نتیجه نیروی گرانشی ماده تشکیل دهنده، بیشتر خواهد بود و ستاره ذخیره سوخت هسته ای خود را با سرعت بیشتری به مصرف رسانده و عمر کوتاهتری خواهد داشت. اگر جرم ستاره ای از 1.4 برابر جرم خورشیدکمتر باشد پس از مصرف کردن سوخت هسته ای هیدروژن مرکز خود ابتدا به غول سرخ و سپس به یک کوتوله سفید متراکم با قطری در حدود کره زمین تبدیل خواهد شد. عمر چنین ستاره ای می تواند چند میلیارد سال باشد. چنانچه جرم ستاره ای بین 1.4 و 3.2 برابر جرم خورشید باشد در انتهای عمر چند صد میلیون ساله خود با یک ستاره نوترونی بسیار چگال تبدیل می شود که قطر آن حدود چند کیلومتر است. اما اگر جرم ستاره ای بسیار بیشتر از 3.2 برابر جرم خورشید باشد در انتهای عمر خود و پس از سرد شدن آنقدر به متراکم شدن ادامه می دهد که به یک سیاهچاله تبدیل شود، یعنی جسمی با چگالی بی نهایت و حجمی بسیار کوچک که حتی نور نمی تواند ازمیدان گرانشی آن بگذرد.

در ادامه دو تا از پرجرم ترین ستارگان شناخته شده معرفی می شود.

1. R136a1

R136a1 در مزکز این خوشه کهکشانی قرار دارد

این ستاره جرمی حدود 315 برابر جرم خورشید دارد و یک غول آبی رنگ بسیار عظیم است. ستاره شناسان هنوز بر روی این موضوع تحقیق می کنند که جرم یک ستاره پایدار چگونه می تواند این قدر عظیم باشد. این ستاره بخشی از ابرخوشه سحابی تارانتولا است که برخی از پرجرم ترین ستاره ها را در خود جای می دهد. این ستاره در کهکشان همسایه راه شیری قرار دارد. شکل زیر این ستاره را در مرکز سحابی (روشن ترین ستاره شکل) نشان می دهد. شعاع این ستاره بین 28.8 تا 35.4 برابر خورشید است. فاصله آن از ما 163 هزار سال نوری و تابندگی آن 8 میلیون برابر خورشید است. عمر این ستاره تنها حدود 800 هزار سال است و از ستارگان بسیار جوان محسوب می شود.

مقایسه اندازه خورشید با R136a1

2. HD 269810

این ستاره با جرمی 130 برابر خورشید و شعاع 18 برابر آن، ابرغول آبی رنگ دیگری است از کهکشان  ابر ماژلان که ستاره R136a1 را نیز در خود جای داده است. این ستاره 2 میلیون بار درخشان تر از خورشید است و تنها حدود 2 میلیون سال عمر خواهد کرد. سپس بصورت یک ابرنواختر منفجر شده و یک سیاهچاله در پس خود باقی می گذارد. دمای سطحی این ستاره 52500 درجه کلوین یعنی حدود ده برابر دمای سطح خورشید است.

---

تبلیغات

تدریس دروس ریاضیات دبیرستان و دانشگاه

دروس ریاضی دبیرستان، آمار و احتمالات

دروس ریاضی عمومی دانشگاه، جبر خطی، آمار و احتمالات، معادلات دیفرانسیل، ریاضیات مهندسی

توسط مدرس خصوصی با بیش از 23 سال سابقه کار درخشان

09360771981

---