فیل‌ها: بزرگترین حیوانات خشکی

فیل ها بزرگترین حیوانات خشکی و نیز دارای یگانه ترین شمایل در بین آنها هستند. خرطوم دراز، گوشهای نرم و پاهای ضخیم آنها را متمایزتر از سایر حیوانات خشکی ساخته است. برخی ویژگی های جالب این موجودات خشکی به قرار زیر هستند:

-         خرطوم فیل 17 عضله دارد.

-         بارداری فیلها 22 ماه به طول می انجامد و نوزاد آنها می تواند تا 159 کیلوگرم وزن داشته باشد.

-         همانند انسانها که چپ دست یا راست دست هستند، فیلها نیز عاج – چپ یا عاج- راست بشمار می روند.

-         فیل ها بیش از 136 کیلوگرم غذا در روز می خورند.

-         فیل ها می توانند از خرطوم خود مانند یک لوله تنفسی در آب استفاده کنند.

تفاوت میان فیل هندی و فیل آفریقایی

فیلهای افریقایی و هندی نه تنها در قاره های متفاوتی زندگی می کنند بلکه ظاهر متفاوتی نیز دارند. فیلهای افریقایی به دو گونه تفکیک می شوند: فیل آفریقایی ساوانا و فیل آفریقایی جنگلی. فیل آفریقایی ساوانا در ساوانا و مراتع سبز جنوب صحرای آفریقا زندگی می کند در حالی که فیل آفریقایی جنگلی در جنگل های بارانی آفریقای مرکزی و غربی یافت می شود. فیل ساوانای آفریقایی بزرگترین گونه فیل است و می تواند قدی بین 3 تا 4 متر و وزنی بالغ بر 3600 تا 6400 کیلوگرم داشته باشد که معادل یک کامیون کمپرسی پر از بار است.

فیلهای آسیایی در جنگل ها و مراتع سبز جنوب و جنوب غربی آسیا زیست می کنند. آنها بین 2 تا 3.5 متر ارتفاع و حدود 5000 کیلوگرم وزن دارند.

برخی ویژگی های فیزیکی فیلهای آفریقایی و آسیایی نیز با هم متفاوت است. گوشهای فیل آفریقایی بزرگتر است در حالی که فیلهای آسیایی گوشهای کوچکتر و گرد دارند. هردو جنس ماده و نر فیل آفریقایی عاجهای بزرگ دارند در حالی که تعداد اندکی از فیلهای نر آسیایی دارای عاجهای کاملا رشد یافته می شوند.

چرا فیلها دارای خرطوم، عاج و گوشهای بزرگ هستند؟

هر عضو از بدن فیل به دلیل خاصی تکامل یافته است. خرطوم فیل یک ابزار چند منظوره است که به حیوان کمک می کند نفس بکشد، غذا بخورد، بیاشامد و اشیا را بوکرده یا بگیرد. فیلهای افریقایی دارای دو انگشت کوچک در انتهای خرطوم خود هستند که به آنها در گرفتن اشیا کمک می کند. فیلهای آسیایی تنها دارای یک انگشت هستند بنابراین تمایل دارند اشیا را با کمک کل خرطوم خود بلند کنند. فیلها می توانند حدود 5.5 لیتر آب در خرطوم خود ذخیره کنند و سی بار سریعتر از سرعت عطسه انسان آب به درون خرطوم خود بمکند.

فیلها از عاج خود برای کندن زمین، یافتن غذا و دفاع از خویش استفاده می کنند. عاج فیلها در اصل دندانهای تخصص یافته طویل هستند و در تمام مدت طول عمر فیل رشد می کنند. فیلها راست عاج یا چپ عاج هستند به این معنی که از یکی عاجهای خود بیشتر از دیگری استفاده می‌کنند و این موضوع را می توان از روی عاجی که بیشتر ساییده شده دریافت.

گوشهای نرم و بزرگ گوشها مزایای زیادی برایشان دارد. سطح بزرگ آنها به اتساع حرارت و خنک نگهداشتن بدن آنها کمک می رساند که برای آب و هوای گرم مناطق سکونت آنها مفید است. پوست گسترده این گوشها به جهت دهی امواج صوتی و بهبود کیفیت شنوایی آنها کمک می رساند. اگر فیلی احساس تهدید کند گوشهای خود را گسترده تر می کند تا ظاهری تهدید آمیزتر بیابد.

آیا فیلها موجوداتی اجتماعی هستند؟

فیلها بسیار اجتماعی هستند. فیلها در گله هایی با ساختار مادرسالارانه زندگی می کنند، به عبارتی یک فیل ماده رئیس گله بشمار می رود. ماده ها و بچه ها گله را می سازند و مسن ترین ماده رهبر گروه یا مادرسالار است. یک گله فیل معمولا دارای شش تا 20 عضو است. فیلهای آسیایی گله های کوچکتری نسبت به فیلهای آفریقایی تشکیل می دهند. وقتی گله ای بیش از حد بزرگ می شود به گله های کوچکتر تفکیک می گردد. فیلهای نر گله خود را در نوجوانی ترک گفته و مابقی عمر را به تنهایی سر می کنند یا با گروه کوچکی از سایر  فیلهای نر می گذرانند. فیل مادرسالار برای یافتن بهترین مکان برای غذا و آب به تجربه و حافظه قوی خود تکیه می کند. فیلها از اعضای ضعیف تر یا مجروح به خوبی نگهداری می کنند.

فیلها از صوت، بو و تماس برای ارتباط با یکدیگر استفاده می کنند. نوعی از اصوات تولید شده توسط آنها به صورت غرش ژرفی است که توسط انسانها قابل شنیدن نیست. سایر فیلها می توانند این صوت را از فاصله چندین کیلومتر دورتر بشنوند. این اصوات ظاهرا نام اختصاصی فیلها هستند. فیلها از تکان دادن گوش و به هم زدن خرطوم برای سلام کردن به یکدیگر استفاده می کنند.

آیا فیلها باهوش هستند؟

فیلها بسیار باهوش محسوب می شوند. آنها دارای مهارت حل مساله هستند و حتی ابزار بکار می برند. دیده ده که فیلها با ترکه چوب خود را می‌خارانند، با ساقه برگ پالم حشرات را می تارانند، به پرچین های برقی سنگ انداخته و آنها را از کار می اندازند و لوله های انتقال آب را سوراخ می کنند.

فیلها در ماتم دوستان خود زاری می کنند و همنوعان خود را به خاک می سپارند.

این حیوانات دارای حافظه عظیمی هستند. آنها می توانند جزئیات مهم را به خاطر بسپارند و در طول مسیرهای مهاجرتی بسیار طولانی مکان یافتن غذا و آب را در حافظه خود ذخیره کنند. آنها همچنین ملاقات خود با صدها فیل دیگر را به یاد می آورند.

آیا فیل یک گونه در خطر انقراض است؟

تمامی گونه های فیل در معرض خطر انقراض محسوب می شوند. شکارچیان غیرقانونی سالانه حدود 20 هزار فیل را می کشند. تخمین زده یم شود که تنها 415000 فیل آفریقایی در حیاط وحش این قاره باقی مانده است در حالی که دانشمندان تخمین می زنند دو قرن بیش بیش از 20 میلیون فیل آفریقایی در پهنه این قاره گردش می کرده اند. از بین رفتن سکونت گاه های طبیعی نیز دلیل دیگری بر تسریع انقراض این گونه جالب توجه از حیاط وحش است.

منبع اصلی:

https://www.livescience.com/27320-elephants.html