در روز مرگ دایناسورها چه اتفاقی افتاد؟

66 میلیون سال پیش، در انتهای دوره مزوزوئیک خورشید مانند همیشه از شرق طلوع کرد. زبانه های تابش خورشید به باتلاق ها و جنگل های مخروطیان در طول ساحلی که اکنون به نام شبه جزیره یوکاتان مکزیک خوانده می شود، فروتابیدن گرفتند. دریاهای گرم و قرمز رنگ خلیج مکزیک دوباره پر از مظاهر زندگی شدند.

در دنیایی که در آن دایناسورها همه جا می غریدند و حشرات غول پیکر جولان می دادند، سیارکی به بزرگی یک کوه در حال فروآمدن بر زمین با سرعتی حدود 64000 کیلومتر بر ساعت بود.

برای چند لحظه کوتاه پیاپی، یک توپ آتشین که بسیار بزرگتر و درخشانتر از خورشید بنظر می رسید از آسمان بسرعت گذشت. لحظه ای بعد، برخورد سیارک با زمین انفجاری به قدرت بیش از 100 تریلیون تن تی ان تی ایجاد کرد.

این برخورد تا عمق چند ده کیلومتر در پوسته زمین نفوذ کرده و حفره ای به عرض بیش از 185 کیلومتر در آن ایجاد نمود. هزاران کیلومتر مربع صخره در دم تبخیر شدند. این رویداد زنجیره ای از بلایای جهانی ایجاد کرد که موجب نابودی 80 درصد از موجودات زنده بر روی زمین شدند که بیشتر آنها دایناسورها بودند.

از زمان طرح نظریه برخورد آسمانی در دهه 1980، این داستان آخرالزمانی در کتابها و نشریات متعددی بازتاب یافته است. شناسایی حفره عطیم چیکسولاب (Chicxulub Crater) در مکزیک در طی دهه 1990 به دانشمندان ایده درستی در مورد زمان و نحوه رخداد این واقعه ارائه کرد. بعدها شبیه سازی های کامپیوتری به دانشمندان این امکان را داد تصویر دقیقتری از روی فاجعه ترسیم کنند.

تکه ای از سیارک برخورد کرده به زمین که از حفره چیکسولاب استخراج شده است.

اکنون می دانیم هر موجودی که در فاصله 1000 کیلومتری محل برخورد بوده در دم کشته شده است. 9 ثانیه پس از برخورد هر مشاهده گری که در آن فاصله قرار داشته توسط تشعشعات گرمایشی سرخ شده است. درختان، علفها و بوته ها در دم به آتش کشیده شده اند. پس از آتش نوبت به سیل رسیده است. این برخورد یک سونامی امواج به ارتفاع 300 متر ایجاد کرده و بدنبال آن زلزله ای به قدرت 10.1 ریشتر پوسته زمین را تکان داده، زمین لرزه ای که از هر واقعه تجربه شده توسط انسانها قدرتمندتر بوده است. این قدرت معادل حاصل جمع تمام زمین لرزه هایی است که در طی 160 سال پیش در زمین رخ داده اگر همگی آنها همزمان روی دهند .

تنها هشت دقیقه پس از برخورد، مواد مذاب شروع به بیرون ریختن از حفره محل تصادم نمود و همه چیز را زیر لایه ای از مواد مذاب و خاکستر پوشاند. حدود 45 دقیقه بعد، طوفانی از باد با سرعت 965 کیلومتر بر ساعت آن منطقه را در نوردید و هر چه را هنوز بر سرپای ایستاده بود با خاک یکسان کرد. صدای انفجار یک غرش 105 دسی بلی بود که به کر کنندگی یک هواپیمای جت که از نزدیکی زمین بگدرد می نمود.

هزاران کیلومتر دورتر، ناظر انفجار حالا شاهد تیره شدن آسمان و بارانی از گردوخاک نای از انفجار بود که لاینقطع بر زمین می ریخت. شاید سالها بطول انجامید تا آسمان دوباره روشنایی خود را بازیابد.

با وجود کشتار عظیم ناشی از برخورد، این تغییرات زیست محیطی درازمدت پس از واقعه بود که به نابودی بیشتر حیات بر روی زمین از جمله دایناسورها انجامید. تاریک شدن هوا به معنای کاهش قابل ملاحظه فتوسنتز گیاهان بود. ماهها بطول انجامید تا ذرات غبار  خاکستر از های اتمسفر زدوده شوند و تازه پس از آن بارانهای اسیدی باریدن گرفت. آتش سوزی های عظیم پی از واقعه مواد سمی ایجاد کردند که بخش قابل ملاحظه ای از لایه محافظ ازن را نابود ساختند.

سپس ردپای کربنی خود برخورد را باید در نظر گرفت. حدود 10 هزار میلیارد تن دی اکسید کربن، 100 میلیارد تن منواکسید کربن و 100 میلیارد تن دیگر گاز متان در اتمسفر آزاد شد و به دنبال آن یک زمستان اتمی و گرمایش جهانی بزرگ مقیاسی پدید آمد که انقراض نهایی دایناسورها را بدنبال داشت.

کاملترین فسیل یک تی رکس که تاکنون کشف شده است

منبع:

https://www.nationalgeographic.com/animals/article/what-happened-day-dinosaurs-died-chicxulub-drilling-asteroid-science