مروری بر تکنولوژی پلاستیک

مقاله وارده: 

مروری بر تکنولوژی پلاستیک 

گردآوری و ترجمه: میثم عمارتی 

اردیبهشت ١٣٨٩ خورشیدی 

پلاستیک یک نام عمومی است که به گستره وسیعی از مواد بی شکل آلی مصنوعی و یا نیمه مصنوعی اطلاق می‌شود. از پلاستیک ها در ساخت محصولات صنعتی استفاده می شود. پلاستیک ها نوعا پلیمرهایی با جرم مولکولی بالا هستند و ممکن است شامل ترکیبات دیگری باشند که برای بهبود عملکرد و یا کاهش هزینه‌های ساختی با آنها اضافه می‌شود. مونومرهای پلاستیکی عمدتا ترکیبات آلی مصنوعی و یا طبیعی هستند.... 

برای دریافت متن کامل مقاله اینجا را کلیک کنید.

سرنوشت ستارگان: چگونگی مرگ یک ستاره

تالیف : دکتر کریگ فرویدنریخ

منبع اصلی: http://science.howstuffworks.com/star6.htm

ترجمه و تلخیص: اصغر ناصری ([e-mail]) 

مرگ یک ستاره  

چند میلیارد سال پس از شروع زندگی یک ستاره، عاقبت مرگ آن فرا می رسد. لیکن چگونگی مرگ یک ستاره به نوع و جرم آن بستگی دارد. 

ستارگان مانند خورشید 

وقتی ذخیره هیدروژن هسته ستاره به پایان می رسد، به واسطه غلبه نیروی گرانشی بر نیروی انبساط حرارتی تراکم هسته شروع می شود. لیکن در لایه های بیرونی تر ستاره هنوز مقداری همجوشی هسته ای رخ می دهد. همچنانکه هسته متراکم می شود، دمای آن بالا می رود. این امر منجر به داغ شدن لایه های بیرونی شده و انبساط آنها را موجب می شود. در نتیجه شعاع ستاره افزایش یافته و به یک غول قرمز مبدل می گردد. اگر خورشید ما به یک غول قرمز تبدیل گردد، آنقدر انبساط می یابد که سیارات تیر، ناهید و زمین را در خود فرو برد. مدت زمانی بعد، دمای هسته آنقدر بالا می رود که بتواند هلیوم را در نتیجه همجوشی به عنصر سنگین تر کربن تبدیل کند. وقتی سوخت هلیومی نیز به پایان رسد، هسته منبسط و در نتیجه کاهش همجوشی درونی سرد می شود. مواد لایه های درونی نیز به اطراف پراکنده شده و یک سحابی چرخنده به دور هسته باقیمانده می سازند. در نهایت، هسته سرد و متراکم شده و به یک کوتوله سفید و سپس به یک کوتوله سیاه تبدیل می شود. 

  

سحابی چرخان روتن اگ که توسط تلسکوپ فضایی هابل گرفته شده است. 

ستارگان جسیم تر از خورشید 

وقتی ذخیره هیروژن هسته ستاره به پایان می رسد، هلیوم در نتیجه همجوشی به کربن تبدیل می شود. برای یک ستاره با جرمی در حدود خورشید این پایان راه است. اما ستارگان پرجرم تر به علت دمای بالای هسته هنوز توان ادامه همجوشی هسته ای را دارند. در نتیجه در دمای چند صد میلیون درجه هسته این ستارگان کربن به عناصر سنگین تر همچون آهن تبدیل می شود. زمانی که هسته مملو از عنصر آهن (البته در حالت پلاسمایی) شد، همجوشی دیگر ادامه نمی یابد. ستاره در نتیجه غلبه نیروی گرانشی خود فرو می رمبد و هسته آهنی داغتر و داغتر می شود. ذرات هسته آنقدر به هم نزدیکتر می شوند که پروتون ها و الکترون ها به یکدیگر برخورد کرده و به نوترون تبدیل می شوند. در این صورت هسته آهنی که قطری حدود سیاره زمین دارد، بشدت متراکم شده و به گلوله نوترونی بسیار چگالی با قطر حدود ١٠ کیلومتر مبدل می گردد. نیروی گرانشی این ستاره نوترونی چنان زیاد است که لایه های بیرونی ستاره را بشدت بسوی خود جذب می کند. این لایه ها با سرعتی فوق العاده زیاد به هسته نوترونی داغ در اثر تراکم برخورد کرده و دمای آنرا به میلیاردها درجه سانتی گراد می رسانند که باعث انفجار هسته و تشکیل یک ابرنوستاره (سوپرنوا)  می گردند. امواج انفجاری ناشی از این پدیده می تواند تشکیل ستارگان جدید در ابرهای بین ستاره ای مجاور را موجب شود. آنچه باقی می ماند می تواند بسته به جرم ستاره اولیه، یک ستاره نوترونی و یا یک سیاهچاله باشد. 

 

سوپرنوای 1987A و حلقه های گاز داغ پیرامون آن

(ادامه دارد)

پیدایش و مرگ ستارگان (قسمت اول)

دکتر فرویدنریچ – ترجمه و تلخیص اصغر ناصری

منبع:

How Stars Work - http://www.howstuffworks.com/star.htm/

آسمان پرستاره شب همواره الهام بخش انسان ها بوده است. بسیاری از نظام های فکری بشر برپایه تصور و درک انسان از نحوه پیدایش ستارگان و جهان عظیم دوردست شکل گرفته اند. در این مقاله به بررسی نحوه پیدایش و مرگ ستارگان که از موضوعات مهم  و جذاب علمی است می پردازیم.

ستارگان و خواص آنها  

ستارگان گوی هایی جسیم و درخشان از گاز داغ هستند که بیشتر آن را هیدروژن و اکسیژن تشکیل می دهد. فاصله برخی از آنها از ما بسیار بسیار زیاد و غیرقابل تصور است. ستاره شناسان فاصله ستارگان را به روشی به نام پارالاکس یا اختلاف منظر انداز گیری می کنند. در این روش تغییر در موقعیت یک ستاره در زمان‌های متفاوت در طول سال اندازه‌گیری می‌شود. زمین در مداری به قطر ٣٠٠ میلیون کیلومتر به دور خورشید می‌گردد. با نگاه به موقعیت ستاره در یک روز مشخص و سپس تکرار مشاهده در شش ماه بعد، در واقع موقعیت آنرا در دو سر قطر مدار زمین به دور خورشید نگریسته‌ایم. با محاسبات مثلثاتی اندکی می توان فاصله ستاره از دستگاه خورشیدی را اندازه گرفت (شکل زیر). این فن برای ستارگانی که در فاصله ٤٠٠ سال نوری از زمین واقع شده اند قابل استفاده است (هر سال نوری حدود نه و نیم تریلیون یا 9460800000000 کیلومتر است). برای ستارگانی که در فاصله های دورتر واقع شده اند دانشمندان از روش مقایسه طیف نوری با روشنی ستاره استفاده می‌کنند.  

برخی ستارگان در آسمان تنها هستند، برخی دارای همراهانی بود (زوجهای دوتایی) و برخی نیز بخشی از خوشه های بزرگتری شامل هزاران و میلیون ها ستاره هستند. بزرگی، درخشندگی، دما و رنگ ستارگان بسیار متنوع است. تصویر زیر بخشی از کهکشان راه شیری را که دستگاه خورشیدی نیز در آن قرار دارد نشان می‌دهد.  

با مطالعه نوری که از ستاره گسیل می‌شود می‌توان به مطالعه خواص مهمی از ستاره پرداخت:

• دما
• طیف یا طول موج های نور گسیل شده
• روشنی
• درخشندگی
• بزرگی
• جرم
• حرکت (بسوی ما یا دور شن از ما، آهنگ چرخش به دور خود)

دما و طیف ستاره

برخی از ستارگان بسیار داغ و برخی نیز سرد هستند. دمای ستاره از روی رنگ نور گسیل شده از آن تعیین می شود. اگر به یک اجاقی که در آن زغال سنگ می شوزد نگاه کنید درخواهید یافت که زغال سنگ های قرمز شده از حرارت سردتر از آنهایی هستند که با نور سفید می‌درخشند. این موضوع در مورد ستارگاننیز صدق می‌کند. با در دست داشتن طیف نوری ستاره می توان دمای آن و نیز ترکسب شیمیایی آنرا دریافت زیرا عناصر مختلف نورهایی باطول موج مختلف را جذب می کنند، در نتیجه در طیف جذبی ستاره اثر خود را بصورت خط های تیره باقی می گذارند. 

روشنی، درخشندگی و بزرگی ستاره 

تصویر زیر صورت فلکی اوریون (شکارچی) را که توسط شاتل ایندیور گرفته شده نشان می دهد. همانطور که دیده می شود برخی ستارگان نورانی تر از سایرین هستند.  

 

(ادامه دارد)

مقاله جامعی در باره اعداد اول (قسمت اول)

اعداد اول و خواص آنها برای اولین بار توسط ریاضی دانان یونان باستان مورد مطالعه قرار گرفتند.

ریاضی دانان مدرسه فیثاغورس (٥٠٠ تا ٣٠٠ سال قبل از میلاد) شیفته خواص رازآمیز و شگفت آور اعداد اول بودند. آنها ایده اصلی موجود در این اعداد و نیز خاصیت اعداد کامل و اعداد دوستدار هم را دریافته بودند.

یک عدد کامل (perfect number) عددی است که مجموع مقسوم علیه های آن مساوی خود عدد می شود. به عنوان مثال عدد 6 یک عدد کامل است زیرا 1+2+3 = 6. عدد اول بعدی 28 است زیرا 1+2+4+7+14 = 28.

یک جفت عدد دوستدار هم (amicable number) آنهایی هستند که مجموع مقسوم علیه های یکی برابر عدد دیگر شود. کوچکترین جفت این عددها عبارتند از 220 و 284.

تا زمان انتشار کتاب اصول اقلیدس در سال ٣٠٠ قبل از میلاد، خواص بسیار مهمی از اعداد اول کشف شده بود. در مقاله چهارم این کتاب، اقلیدس ثابت میکند که مجموعه اعداد اول نامتناهی است. این اثبات یکی از اولین موارد استفاده از برهان خلف برای اثبات یک قضیه ریاضی است. اقلیدس همچنین اثباتی برای قضیه بنیادی حساب می دهد: هر عدد صحیح را می توان به شکل یگانه ای بصورت حاصل ضرب عامل های اول آن نوشت. به عنوان مثال 345 = 5 x 3 x 23.

اقلیدس همچنین نشان داد که اگر عدد 2ⁿ – 1 اول باشد آنگاه عدد 2^n-1(2ⁿ - 1) یک عدد کامل است. اویلر ریاضی دان بزرگ قرن هجدهم نشان داد که تمام اعداد کامل زوج را می توان به این صورت نوشت. این که آیا عدد کامل فردی نیز وجود دارد، هنوز بر دانشمندان معلوم نشده است.

در سال ٢٠٠ قبل از میلاد اراتستن ریاضی دان یونانی روشی به نام غربال اراتستن برای تعیین اعداد اول ابداع کرد.

در طول قرون وسطی شکاف بزرگی در راه مطالعه اعداد اول یوجود آمد. توسعه بزرگ بعدی در نظریه اعداد اول توسط فرما در ابتدای قرن هفدهم رخ داد.

مرجع:

http://www-history.mcs.st-and.ac.uk/HistTopics/Prime_numbers.html

(ادامه دارد)

پیدایش و تکامل دایناسورها

 دایناسورها گروهی از حیوانات خشکی بودند که حدود ٢٣٠ میلیون سال پیش بر روی کره زمین زندگی میکردند و تا ٦٠ میلیون سال پیش نیز کره خاکی را در تسخیر خود داشتند. این دوره، عصری از تاریخچه زمین را به نام دوران مزوزوئیک در برمیگیرد که خود شامل سه دوره تریاسیک، ژوراسیک و کرتاسه است. در طی این دوران تعداد وتنوع دایناسورها بر روی کره زمین بسیار فزونی گرفت تا اینکه در اواخر دوره کرتاسه منقرض شدند و گونه ای از آنان باقی نماند.

تعداد دقیق گونه های دایناسورها که بر روی کره زمین می زیسته اند روشن نیست. تاکنون حدود ٧٠٠ نوع از آنها شناخته شده است و گمان می رود تعداد آنها بسیار بیشتر از این عدد باشد. 

بزرگی دایناسورها از کوچک تا بسیار بزرگ تغییر می کرده است و اشکال بسیار گوناگونی داشته اند. طبقه بندی این دایناسورها نیز بر اساس تفاوت در اندازه و شکل آنها صورت گرفته است.  

دایناسورهای گوشتخوار همگی تروپاد (theropod) بوده اند، حیواناتی که بر روی دوپا ایستاده و در هر پا سه انگشت داشته اند. کارنوزاروس یک نوع کوچک و چابک تروپاد بوده است. یک نوع بسیار معروف این دایناسور به نام ولوسیراپتور بوده که از آنچه در فیلم پارک ژوراسیک به نمایش درآمده بسیار کوچکتر بوده است. سروپادها در طرف دیگر، بسیار عظیم بوده‌اند و گیاهخوارانی چهارپا بوده که براکیوزوروس، آپاتوزاروس و دیپلودوکوس معروفترین آنها بوده اند. دایناسورهای زره دار مانند انکیلوزاروس نیز شناخته شده اند. سراتوپین ها مانند تری سراتوپس دارای زائده ها و شاخهایی بر روی سر خود بوده اند. 

 

ولوسیراپتور 

 

براکیوزوروس 

 

آنکیلوزوروس