جنگنده بی نظیر فانتوم اف 4 بتدریج محو می‌شود

در 29 ژوئن 2013 آلمان آخرین فروند از 263 جنگنده بمب افکن فانتوم اف 4 خود را پس از 41 سال از خدمت خارج کرد. یک سوم از این تعداد عمدتا برای عملیات شناسایی استفاده می شدند اما بیشتر آنها برای پشتیبانی از نیروهای زمینی و دفاع هوایی منظور گردیده بودند. این بازنشستگی بخشی از یک روند رو به افزایش است. در 2010 کره جنوبی نیز آخرین فروند از 222 اف 4 خود را بازنشسته کرد. اف 4 ها و اف 5 های کره جنوبی بتدریج در 15 سال گذشته با 40 فروند جنگنده بمب افکن F-15K و 180 فروند F-16 جایگزین شدند.

البته همه کشورها مشتاق از خدمت خارج کردن فانتوم های خود نیستند. ایران در دهه 1970 تعداد 225 فروند اف 4 از آمریکا خرید که نقش موثری در زمین گیر کردن ارتش متجاوز عراق در سالهای بعد ایفا کردند. آمار دقیقی از نتایج دوئل های تن به تن اف 4 های ایرانی با میگ های عراقی در دست نیست لیکن یکی از برجسته ترین خلبانان این جنگنده شهید عباس دوران بوده است که اسقاط دو میگ 23 و یک میگ 21 عراقی را با موشکهای AIM-7E اسپارو در کارنامه خود دارد. اف 4 های ایرانی بیشتر در نقش بمب افکن تاکتیکی استفاده می‌شدند. ایران هنوز چندین فروند از این جنگنده ها را عملیاتی نگه داشته است و تولید برخی قطعات یدکی آنرا در داخل انجام می‌دهد.

انتهای رشادت- بمباران ستون تانکهای عراقی توسط یک اف 4 ایران

از تعداد 5195 فانتوم تولید شده حدود 8 درصد هنوز در حال خدمت هستند و چند صد فروند نیز در آمریکا به جت هدف بدون سرنشین تبدیل شده‌اند. فانتوم در دهه 1950 طراحی شده و در آن زمان یک طرح کاملا پیشرفته بشمار می رفت. با قابلیت حمل 8 تن بمب و موشک هنوز بمب افکن معتبری بشمار می رود. شعاع عادی نبرد آن حدود 700 کیلومتر است و سورتی پرواز آن می‌تواند تا دو ساعت بطول بکشد.

اف 4 یکی از اولین جنگنده های جت ایمن نیز بشمار می‌رفته است. در ابتدای دهه 1950 جنگنده اف 86 آمریکایی 383 حادثه در هر 100 هزار ساعت پرواز را ثبت کرد. اف 4 تنها 5 حادثه در هر 100 هزار ساعت پرواز داشته است در حالی که میگ های روسی 10 تا 20 برابر بیشتر حادثه پروازی داشته‌اند. اف 4 هم بر روی ناوهای هواپیمابر و هم بر روی فرودگاههای زمینی عملکرد موفقی داشته است. احتمالا تا بازنشسته شدن آخرین اف 4 طول دوره خدمتی این هواپیما به 60 سال بالغ شود.

ترجمه: اصغر ناصری

منبع اصلی:

http://www.strategypage.com/dls/articles/F-4-Fades-Away-Very-Slowly-8-11-2013.asp