پاسخ به برخی پرسش های اساسی درباره بیماری کووید 19

منبع: گاردین 21 مارس 2020

 https://www.theguardian.com/world/2020/mar/21/what-is-coronavirus-mortality-rate-covid-19

درباره این ویروس چه می دانیم؟

ویروس کووید 19 عضوی از خانواده ویروسهای کرونا است که در اواخر سال گذشته جهشی را از حیوانات به انسانها انجام داد. بیشتر افرادی که در ابتدا به این ویروس مبتلا شدند یا در بازار فروش اغذیه دریایی هوآنان در مرکز شهر ووهان چین کار می کردند یا از مشتریان دایمی آن بودند. یک ویژگی غیرعادی برای ویروسی که از حیوانات به انسان منتقل می شود، این است که به آسانی بین انسانها منتقل شود. لیکن تخمین های جاری نشان می دهند که یک انسان آلوده به کووید 19 آن را به دو نفر دیگر منتقل خواهد ساخت. بنظر می رسد این ویروس نرخ مرگ و میر بالاتری از بیماری های متداولی مانند آنفولانزای فصلی دارد. ترکیب توانایی ویروس کورونا در انتشار و ایجاد بیماری شدید بسیاری از کشورهای دنیا را به اتخاذ اقداماتی برای مهار ویروس واداشته است.

چگونه می توانیم از خود و دیگران در برابر آلودگی به این ویروس محافظت کنیم؟

شستن مرتب دستها به مدت 20 ثانیه با آب و صابون، خودداری از تماس بخش های مختلف صورت با دست و استفاده از دستمال کاغذی برای سرفه یا عطسه و انداختن فوری آنها در سطل زباله درب دار، خودداری از تماس نزدیک با افراد مشکوک به ابتلا از مهمترین اقدامات برای جلوگیری از ابتلا به ویروس است.

چگونه می توان کووید 19 را از آنفلونزا تشخیص داد؟

ویروس کرونای جدید در میانه فصل آنفولانزا در نیمکره شمالی حمله خود را آغاز کرد و حتی پزشکان در حال تلاش برای تشخیص دقیقتر این دو بیماری از هم هستند. شبیه بودن نشانه های دو بیماری باعث شناسایی دیرهنگام آن در برخی کشورها مانند ایتالیا شده است.

نشانه های متداول آنفولانزا که معمولا بسرعت ظاهر می شوند شامل تب بالا، گلودرد، درد عضلانی، سردرد، لرز، آبریزش یا گرفتگی بینی، خستگی و کسالت و گاهی اوقات استفراغ و اسهال هستند. پزشکان هنوز در حال بررسی نشانه های خاص کووید 19 و شدت آنها هستند، لیکن مطالعات اولیه بیماران نشان داده که تقریبا تمامی آنها یک تب و سرفه خشک را تجربه کرده و بسیاری از آنها کسالت و درد ماهیچه ای داشته اند. ذات الریه (عفونت ششها) در بیماران ویروس کرونا متداول است و ممکن است به مشکلات تنفسی بیانجامد. آبریزش بینی و گلودرد کمتر متداول هستند و تنها در 5 درصد بیماران کووید 19 گزارش شده اند. تنها از طریق آزمایش می توان به وجود بیماری بطور کامل اطمینان یافت.

در صورت بروز نشانه های بیماری چه باید کرد؟

اگر نشانه های بیش از 7 روز بطول انجامید حتما بایستی برای انجام آزمایش به مرکز درمانی مراجعه کرد.

این ویروس چقدر بیماری زا است؟

مطالعه وسیعی در چسن نشان داده است که در حدود 80 درصد موارد تایید شده ابتلا به بیماری تنها نشانه های ملایمی بروز می کند و عفونت جدی در ریه ها رخ نمی دهد. حدود 15 درصد علایم شدیدی نشان می دهند که باعث تنگی نفس، کم شدن اکسیژن خون یا سایل مشکلات ریوی می شود و کمتر از 5 درصد دچار حالت بحرانی شده و دچار مشکل حاد تنفسی، شوک قلبی یا مشکلات متعدد اندامواره های بدن می شوند. سالمندان و افراد دارای مشکلات تنفسی، بیماری قلبی یا دیابت در معرض خطر بیشتری هستند.

ویروس کرونای جدید تا چه حد کشنده است؟

نرخ مرگ و میر کووید 19 باید کمتر از یک درصد باشد. البته این نرخ درایتالیا 9 درصد و در ایران 7.5 درصد گزارش شده که می تواند به علت عدم شناسایی تمامی مبتلایان باشد. بسیاری از موارد خفیف ابتلا به بیمارستان مراجعه نمی کنند که باعث بالا رفتن عدد محاسبه شده نرخ مرگ و میر می شود.

مرگ و میر در میان سالمندان بیشتر است ولی کارکنان بخش درمانی که در معرض انواع مختلفی از ویروسها هستند نیز در معرض خطرند. حتی میان افراد بالای 80 سال نیز بیش از 90 درصد امکان معالجه و بهبودی دارند.

آیا درمانی برای کووید 19 وجود دارد؟

در حال حاضر داروی اختصاصی برای درمان کووید 19 وجود ندارد لیکن کالترا (Kaletra)، Remdesivir و هیدروکسی کلروکین به عنوان داروهای جایگزین بکار می روند.

بیماری عالم گیر کووید 19: آخرین اخبار

سوم فروردین 1399

تاکنون 308,257 مورد ابتلا و 13,068 مورد مرگ و میر در اثر بیماری کووید 19 در سراسر جهان گزارش شده است. کووید 19 به یکی از بزرگترین چالش های بشری قرون اخیر تبدیل شده و می رود تا آثار عمیقی بر تمامی بخش های جامعه جهانی بگذارد. جدول زیر آماری از این بیماری در چند کشور جهان را نشان می دهد که بر حسب نرخ مرگ و میر مرتب شده است.

منبع: https://www.worldometers.info/coronavirus

نرخ مرگ و میر می تواند معیاری برای سنجش عملکرد نظام درمانی یا میزان رعایت موارد ایمنی توسط شهروندان یک کشور باشد.

دانشمندان واکسن شناس: همه چیز در پرداختن به این ویروس کرونای جدید بطرز عجیبی ناشناخته است.

21 مارس – گاردین

دانشمندان هفته گذشته گام مهمی در مبارزه با ویروس کرونای جدید برداشتند. در سیاتل واشنگتن تعدادی داوطلب یک واکسن بر علیه این بیماری دریافت کردند. بیماران بهبود یافته نیز ممکن است در برابر ابتلای دوباره ایمنی حاصل نمایند لیکن این ویروس چنان جدید و ناشناخته است که مدت زمان دوام این ایمنی نامعلوم است. نخستین درخت فیلوژنتیکی ویروس نشان می دهد که تغییراتی در کد ژنتیکی ویروس رخ داده ولیکن اثر آن بر توسعه واکسن بیماری نامعلوم است. اطمینان از ایمن بودن واکسن نیاز به آزمایشات بسیار وسیع دارد. واکسیناسیون وسیع در کشورهای مختلف ممکن است 12 تا 18 ماه طول بکشد.

منبع:

https://www.theguardian.com/world/2020/mar/21/coronavirus-vaccine-scientist-what-needs-to-be-done-now-hanneke-schuitemaker

دستگاه ایمنی ما چگونه کار می کند؟

منبع:

https://www.medicalnewstoday.com/articles/320101

دستگاه ایمنی ما کلید بقای ماست. بدون یک دستگاه ایمنی بدن ما در برابر حملات باکتریها، ویروسها، انگلها و سایر عوامل خارجی بی دفاع خواهد بود.

دستگاه ایمنی در سراسر بدن پراکنده شده و شامل انواع بسیاری از سلولها، اندامواره ها، پروتئین ها و بافت های مختلف است. اصل حیاتی این است که این دستگاه بتواند بافت های بدن ما را از عوامل خارجی و نیز سلولهای مرده و معیوب تشخیص دهد. اگر دستگاه ایمنی یک عامل بیماری زا (پاتوژن) را تشخیص دهد، یک پاسخ ایمنی شکل می گیرد.

گلبولهای سفید خون

گلبولهای سفید خون لیوکوسیت leukocyte نیز نامیده می شوند. آنها در رگهای خونی سراسر بدن و رگهای لنفاوی (lymphatic) که به موازات سیاهرگها و سرخرگها گسترده شده اند گردش می کنند. گلبولهای سفید در گشت دایمی هستند و بدنبال عوامل بیماریزا می گردند. وقتی به هدفی برخوردند، شروع به تکثیر کرده و سیگنالهایی را به انواع دیگر سلولهای دفاعی می فرستند تا همان کار را انجام دهند.

گلبولهای سفید ما در مکانهای مختلفی از بدن به نام اندامهای لنفی (lymphoid organs) قرار دارند که شامل موارد زیر هستند:

تیموس – غده ای بین ریه ها و درست زیر گردن

طحال – اندامی که خون را تصفیه می کند و در قسمت بالایی و چپ شکم قرار دارد.

مغز استخوان – که در مرکز استخوان یافت شده و تولید کننده گلبولهای قرمز خون است.

گره های لنفی – غده های کوچکی که در سراسر بدن قرار داشته و با رگهای لنفی به هم پیوسته اند.

دستگاه لنفاوی بدن. منبع: ویکی پدیا

دو نوع اصلی لوکوسیت ها عبارتند از:

1.      فاگوسیت ها: که عوامل بیماری زا را محاصره کرده و خورده و سپس تجزیه می کنند انواع مختلف آنها عبارتند از:

نیوتروفیل ها – که متداولترین نوع لوکوسیت بوده و به باکتری ها حمله می کنند.

مونوسیت ها – که بزرگترین نوع بوده و نقشهای مختلفی بر عهده دارند.

ماکروفاژها – که بدنبال عوامل بیماریزا گشته و سلولهای مرده یا معیوب را نیز می خورند.

سلولهای mast – که به التیام زخمها کمک کرده و در برابر عوامل بیماریزا دفاع می کنند.

2.      لنفوسیت ها: که به بدن کمک می کند مهاجمین قبلی را به یاد آورده و در صورت حمله مجدد آنها را سریعتر شناسایی کند. لنفوسیت ها زندگی خود را در مغز استخوان شروع می کنند. برخی در آنجا باقیمانده و به لنفوسیت B تبدیل می شوند و برخی نیز به تیموس رفته و به لنفوسیت T مبدل می شوند. این دو نوع سلول نقش های متفاوتی دارند:

لنفوسیت های B آنتی بادی تولید کرده و به هشداررسانی به لنفوسیت های T یاری می رسانند.

لنفوسیت های T سلولهای معیوب در بدن را تخریب کرده و به سایر لوکوسیت ها یاری می رسانند.

تصویر میکروسکوپ الکترونی از یک فاگوسیت در حال خوردن باکتریهای مهاجم. منبع sciencephoto.com

پاسخ دستگاه ایمنی چگونه است؟

دستگاه ایمنی باید قادر به تشخیص خودی از غیرخودی باشد. این کار را بوسیله شناسایی پروتئین هایی که در سطح سلول یافته می شود به انجام می رساند. دستگاه ایمنی یادگرفت است که پروتئین های خودی را در اولین مرحله نادیده بگیرد.

یک آنتی ژن هر ماده ای است که بتواند موجب یک پاسخ ایمنی شود. در بسیاری حالات، یک آنتی ژن یک باکتری، قارچ، ویروس، سم یا جسم خارجی است. اما می تواند یکی از سلولهای معیوب یا مرده بدن نیز باشد. در ابتدا گستره ای از انواع سلولها با همکاری هم، به شناسایی آنتی ژن به عنوان مهاجم مبادرت می ورزند.

نقش لنفوسیت B

به محض اینکه لنفوسیت B آنتی ژن را شناسایی کرد، شروع به ترشح آنتی بادی می کند. آنتی بادی ها پروتئین های خاصی هستند که به آنتی ژن خاصی می چسبند. هر سلول B نوع خاصی آنتی بادی می سازد. برای مثال یک سلول B ممکن است بر علیه بکتری مولد ذات الریه آنتی بادی بسازد و دیگری ویروس مولد سرماخوردگی معمولی را شناسایی کند. آنتی بادی ها بخشی از خانواده بزرگی از مواد شیمیایی به نام ایمونوگلوبین ها هستند که نقش های متعددی در پاسخ ایمنی بدن ایفا می کنند:

ایمونوگلوبین G (IgG) که میکروبها را نشان دار می سازد بطوری که سایر سلولها بتوانند آنها را شناخته و به آنها بپردازند.

IgM – متخصص کشتن باکتری هاست.

IgA – در سیالاتی مانند اشک و بزاق جمع شده و از دروازه های ورودی بدن محافظت می کند.

IgE- در برابر انگلها محافظت کرده و نیز عامل ایجاد حساسیت هاست.

IgD- به لنفوسیت B چسبیده باقی می ماند و به آنها در شروع پاسخ ایمنی یاری می رساند.

آنتی بادی ها به آنتی ژن می چسبند اما آنها را نمی کشند، تنها علامت گذاری می کنند تا توسط فاگوسیتها شناسایی شده و از بین بروند.

نقش لنفوسیت های T

انواع متمایزی از لنفوسیت T وجود دارد:

لنفوسیت T یاری رسان (Th cells) – که پاسخ ایمنی را هماهنگ می کنند. برخی با سایر سلولها همکاری کرده و برخی سلولهای B را به ترشح آنتی بادی تحریک می کنند. سایرین نیز سلولهای T یا فاگوسیت های ذره خوار بیشتری را جذب می کنند.

سلولهای T قاتل – یا لنفوسیت های T سایتوتوکسیک که به سایر سلولها حمله می کنند. آنها اغلب برای مبارزه با ویروسها مفیدند. با شناسایی بخش های کوچکی از ویروسها بر بیرون سلولهای آلوده شده عمل کرده و سلولهای آلوده را از بین می برند.

ایمنی

دستگاه ایمنی هر فردی متفاوت از دیگری است ولی به عنوان یک قاعده کلی در طی دوران بلوغ نیرومندتر می شود. به همین دلیل جوانها کمتر بیمار می شوند.

به مجرد تولید یک آنتی بادی، یک نسخه از آن در بدن باقی می ماند تا اگر همان نوع آنتی ژن ظاهر شود، بتواند سریعتر به ان حمله کند. به همین دلیل برخی بیماری ها مانند آبله مرغان تنها یک بار فرد را مبتلا می سازند و پس از آن بدن در برابر بیماری ایمنی پیدا می کند. سه نوع ایمنی وجود دارد:

ایمنی ذاتی (innate immunity): همه ما با سطحی ایمنی ذاتی به دنیا می آییم. لایه های حفاظتی بدن مانند پوست و بزاق این ایمنی را ایجاد می کنند. اگر عامل بیماریزا از این لایه ها بگذرد ایمنی اکتسابی وارد عمل می شود.

ایمنی اکتسابی (تطابقی): با گذشت زمان ما در برابر بیماری هایی که به آنها مبتلا شده ایم ایمنی اکتسابی پیدا می‌کنیم. واکسن ها نیز کتابخانه ای از آنتی بادی ها در اختیار بدن قرار می دهند که علیه عوامل بیماریزای متداول بکار روند.

ایمنی غیرفعال: که از مادر به کودک در شکم وی و نیز توسط شیر مادر منتقل می شود تا در برابر بیماریها در مراحل اولیه زندگی به کودک کمک کند.